Πολλά λέγονται για έννοιες όπως η «δημοσιογραφία των πολιτών», η κοινωνία των πολιτών, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα blogs, επώνυμα και ανώνυμα, η νέα εποχή που έρχεται, η παλιά που ακόμη σέρνεται…
Εμείς, στην κόψη όλων αυτών, στο μεταίχμιο, θέλουμε η «δημοσιογραφία των πολιτών» να αποκτήσει υπόσταση, να γεννήσει περιεχομένο και να μην γίνει φωτοτυπία της συμβατικής δημοσιογραφίας.
Γνωρίζουμε ότι αντικειμενική δημοσιογραφία δεν υπάρχει. Έχουμε απόψεις, οπτικές γωνίες, εργαλεία με τα οποία κρίνουμε τον κόσμο, πάντα περιμένοντας να κριθούμε. Παίρνουμε θέση ως μια ανοικτή κοινότητα ανθρώπων που αναγνωρίζει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ως την πιο σημαντική αξιακή αναφορά του κόσμου που οραματιζόμαστε. Για αυτήν λέμε να παλέψουμε.
Αν ρωτάτε «ποιά είναι τα δημοσιογραφικά σας εργαλεία, η οργάνωσή σας;», η απάντηση είναι ειλικρινής: «Ανυπαρξία αρχισυντάκτη και διευθυντή». Κυρίως όμως, έχουμε κάτι που έχει σιγήσει, εδώ και καιρό στις αίθουσες σύνταξης: έχουμε ψυχή. Συζητάμε, διαφωνούμε, καταλήγουμε, ομονοούμε. βρίσκουμε ένα «ωραίο» θέμα και το σκαλίζουμε. Θέλουμε να το δούμε όπως δεν το είδαν – δεν είμαστε μια δημοσιογραφική βιομηχανία που χρεωκόπησε από τη σιωπή της.
Γι’ αυτόν τον λόγο επιχειρούμε να σχεδιάσουμε τα «δημοσιογραφικά εργαλεία» μιας νέας εποχής. Η επιτυχία του hashtag #rbnews και ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί τόσο μέσα στην κοινότητα του twitter, όσο και μέσω του blog όπου δημοσιεύονται μόνο οι επιβεβαιωμένες ειδήσεις, αποτελούν ήδη χρήσιμα «δημοσιογραφικά εργαλεία της νέας εποχής». Η συμμετοχή ήταν το «κλειδί». Η συμμετοχή της κοινότητας που μετατρέπεται σε αγωγό της είδησης και σε αυτορυθμιζόμενο φίλτρο της πληροφορίας. Συμμετοχή, που θα αποκτήσει νέο νόημα και στο news.radiobubble.gr.
Εμείς, το radiobubble, το #rbnews, οι άνθρωποι «πίσω από τα λουλούδια», θέλουμε να αναπνεύσουμε και να αναπνέουμε ως αυτόνομο και αλληλέγγυο Δίκτυο ενημερωμένων Ανθρώπων.
ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ*
Το δικαίωμα του ανθρώπου και του πολίτη να πληροφορεί και να πληροφορείται ελεύθερα είναι αναφαίρετο. Η πληροφόρηση είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπόρευμα ή μέσο προπαγάνδας. Όποιος/όποια δραστηριοποιείται στο Διαδίκτυο χρησιμοποιώντας το #rbnews με στόχο να ενημερώσει και να ενημερωθεί δικαιούται και δεσμεύεται:
α. Να θεωρεί πρώτιστο καθήκον του προς την κοινωνία και τον εαυτό του τη δημοσιοποίηση όλης της αλήθειας.
β. Να θεωρεί προσβολή για την κοινωνία και πράξη μειωτική για τον εαυτό του τη διαστρέβλωση, την απόκρυψη, την αλλοίωση ή την πλαστογράφηση των πραγματικών περιστατικών.
γ. Να σέβεται και να τηρεί το διακριτό της είδησης, του σχολίου και του διαφημιστικού μηνύματος, την αναγκαία αντιστοιχία τίτλου και κειμένου και την ακριβή χρησιμοποίηση φωτογραφιών, εικόνων, γραφικών απεικονίσεων, ήχων, βίντεο ή άλλων παραστάσεων. Στόχος μας είναι ειδικά η χρήση του hashtag #rbnews να μην αποκτήσει εμπορευματική χροιά. Δεσμευόμαστε να περιφρουρήσουμε αυτόν τον στόχο για τη μεταφορά ειδήσεων κα να μην τον μετατρέψουμε σε εργαλείο σχολιασμού ή διαφήμισης.
δ. Να ερευνά προκαταβολικά, με αίσθημα ευθύνης και με επίγνωση των συνεπειών, την ακρίβεια της πληροφορίας ή της είδησης που πρόκειται να μεταδώσει.
ε. Να επανορθώνει χωρίς χρονοτριβή, με ανάλογη παρουσίαση και ενδεδειγμένο τονισμό, ανακριβείς πληροφορίες και ψευδείς ισχυρισμούς.
Άρθρο 2
Όσοι δραστηριοποιούμαστε ενεργά στην κοινότητα που μεταφέρει ειδήσεις μέσω του #rbnews δικαιούμαστε και οφείλουμε:
α. Να αντιμετωπίζουμε ισότιμα τους πολίτες, χωρίς διακρίσεις εθνικής καταγωγής, φύλου, φυλής, θρησκείας, πολιτικών φρονημάτων, οικονομικής κατάστασης και κοινωνικής θέσης.
β. Να σεβόμαστε την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια και το απαραβίαστο της ιδιωτικής ζωής των συνανθρώπων και των συμπολιτών μας του πλανήτη γη. Μόνο όταν το επιτάσσει το δικαίωμα της πληροφόρησης μπορούμε να χρησιμοποιούμε, πάντοτε με τρόπο υπεύθυνο, στοιχεία από την ιδιωτική ζωή προσώπων που ασκούν δημόσιο λειτούργημα ή έχουν στην κοινωνία ιδιαίτερη θέση και ισχύ και υπόκεινται στον κοινωνικό έλεγχο.
γ. Να σεβόμαστε το τεκμήριο της αθωότητας και να μην προεξοφλούμε τις δικαστικές αποφάσεις. Να μην τις απομακρύνουμε όμως από τη βάσανο της ηθικής αξιολόγησης.
δ. Να σεβόμαστε την κατοχυρωμένη με διεθνείς συμβάσεις προστασία των ανηλίκων και των προσώπων με ειδικές ανάγκες και με σοβαρά προβλήματα υγείας.
ε. Να αντιμετωπίζουμε με διακριτικότητα και ευαισθησία τους πολίτες, όταν αυτοί βρίσκονται σε κατάσταση πένθους, ψυχικού κλονισμού και οδύνης, καθώς και αυτούς που έχουν εμφανές ψυχικό πρόβλημα.
στ. Να ελέγχουμε και να τεκμηριώνουμε τις πληροφορίες, που αναφέρονται στον ευαίσθητο τομέα της υγείας, όπου η παραπλανητική πληροφόρηση και η εντυπωσιακή προβολή μπορούν να προκαλέσουν αδικαιολόγητη αναστάτωση στην κοινή γνώμη.
ζ. Να διασταυρώνουμε τις πληροφορίες μας και να εξασφαλίζουμε την τεκμηρίωσή τους (με έγγραφα, φωτογραφίες, ήχους, εικόνες) με θεμιτές μεθόδους, γνωστοποιώντας πάντοτε σε όσους εμφανίζονται σε αυτά, την πρόθεσή μας να τα δημοσιοποιήσουμε. Στις περιπτώσεις που η “γνωστοποίηση” αυτή είναι λόγω αντικειμενικών συνθηκών αδύνατη, οφείλουμε να καλύπτουμε τα προσωπικά στοιχεία όσων εμφανίζονται σε ντοκουμέντα δημοσιογραφικής φύσης.
η. Να τηρούμε το απόρρητο ως προς τις πηγές των πληροφοριών που εξασφαλίσαμε υπό εχεμύθεια.
θ. Να σεβόμαστε τους κανόνες της εμπιστευτικής πληροφόρησης (off the record)
ι. Να προστατεύουμε την ψευδωνυμία και την ανωνυμία όσων έχουν επιλέξει να εμφανίζονται με αυτό τον τρόπο στο Διαδίκτυο.
Άρθρο 3
Η ισηγορία και η πολυφωνία, οξυγόνο της δημοκρατίας, αναιρούνται σε συνθήκες κρατικού μονοπωλιακού ελέγχου των Μ.Μ.Ε. και υπονομεύονται με τη συγκέντρωση της ιδιοκτησίας τους σε γιγαντιαίες κερδοσκοπικές επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν την κοινή γνώμη σαν καταναλωτή και προσπαθούν να χειραγωγήσουν το φρόνημα, τις συνήθειες και την εν γένει συμπεριφορά της.
Γι' αυτό δικαιούμαστε και οφείλουμε να υπερασπιζόμαστε την ελευθεροτυπία και την ελευθερία του λόγου.
Άρθρο 4
Η διαφάνεια στις οικονομικές σχέσεις αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο της αξιοπιστίας, του κύρους και της αξιοπρέπειας όσων δραστηριοποιούμαστε στην κοινότητα του #rbnews, οπότε οφείλουμε:
α. Να μην επιδιώκουμε και να μη δεχόμαστε αμοιβή για τη συνεισφορά μας αυτή.
β. Να μην επιδιώκουμε και να μη δεχόμαστε αργομισθία ή έπ’ αμοιβή θέση σε Γραφεία Τύπου, δημόσιες υπηρεσίες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις, που θέτουν εν αμφιβόλω την ανεξαρτησία μας σε σχέση με τη δράση μας στο διαδίκτυο.
Σε κάθε περίπτωση, καθώς η δραστηριότητά μας που αφορά το #rbnews είναι άμισθη, οφείλουμε να ενημερώνουμε ευκρινώς και με σαφήνεια την κοινότητα (μέσω ανοικτής δήλωσης αποποίησης ευθυνών/disclaimer στα social networks) για κάθε επαγγελματική σχέση μας η οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί ως αντικρουόμενη με τη δράση μας στην παροχή είδησης και πληροφόρησης.
Άρθρο 5
Ο σεβασμός και η αλληλεγγύη μας προς όλους τους πολίτες του κόσμου που (είτε επαγγελματικά, είτε ερασιτεχνικά) δραστηριοποιούνται στο Διαδίκτυο ή τα συμβατικά/παραδοσιακά Μέσα ενημέρωσης και επικοινωνίας μας υποχρεώνει:
α. να θεωρούμε σοβαρότατο ολίσθημα κάθε λογοκλοπή.
β. Να μην οικειοποιούμαστε την εργασία άλλων. Να αναφέρουμε πάντοτε το όνομα του συντάκτη, του οποίου χρησιμοποιούμε κείμενα, αποσπάσματα κειμένων, φωτογραφίες, βίντεο, ήχους.
γ. Να μνημονεύουμε την πηγή των πληροφοριών, που έχουν ήδη δημοσιευθεί ή μεταδοθεί.
δ. Οι διασταυρωμένες ειδήσεις του #rbnews (η επιλογή, η αξιολόγηση, η διασταύρωση, η ταξινόμισή τους κλπ) αποτελούν αποτέλεσμα εργασίας που επιλέγουμε να διανέμουμε ελεύθερα με την άδεια Creative Commons Attribution-Noncommercial-No Derivative Works 3.0 Ελλάδα License. Όπως είναι λογικό, η άδεια αυτή δεν μπορεί να είναι δεσμευτική για τον κάθε χρήστη του twitter που χρησιμοποιεί το #rbnews.
Άρθρο 6
Ο γιγαντισμός των Μ.Μ.Ε. και η παγκοσμιοποίηση της επικοινωνίας αύξησαν σημαντικά τον παιδευτικό και πολιτισμικό ρόλο του ηλεκτρονικού και του γραπτού Τύπου. Έχοντας κατα νου τη δυνατότητα αυτορύθμισης της διαδικτυακής κοινότητας δικαιούμαστε και oφείλουμε, προσωπικά και συλλογικά:
α. Να συμβάλλουμε στην αναβάθμιση του δημοσιογραφικού λόγου, αποφεύγοντας γραμματικές, συντακτικές και λεκτικές κακοποιήσεις. Εκείνες κυρίως που αποκρύπτουν την πληροφορία, διαστρεβλώνουν το περιεχόμενο και οδηγούν σε παραπλάνηση.
β. Να συμβάλλουμε δημιουργικά στην προστασία αλλά και εξέλιξη της πολιτισμικής κληρονομιάς, χωρίς να ξεχνάμε ότι αντιλαμβανόμαστε τους εαυτούς μας ως πολίτες του κόσμου - επομένως προσεγγίζουμε με σεβασμό όλες τις εκφάνσεις του ανθρώπινου πολιτισμού.
Άρθρο 7
Οι παραβάσεις των παραπάνω υποχρεώσεών μας ελέγχονται και υπόκεινται πάντα στην κρίση της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται στο Διαδίκτυο. Λογοδοτούμε με βάση τις δεσμεύσεις που αυτοβούλως έχουμε αναλάβει στην κοινωνία των πολιτών, απαιτώντας τον ανάλογο σεβασμό.
*Σημείωση: Οι παραπάνω αρχές αποτελούν μια προσαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Ελλάδος, στα μέτρα και τις απαιτήσεις του Διαδικτύου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου