ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ…

Γιάννη Σπετσιώτη – Τζένης Ντεστάκου

«Το Γενέσιον της Υπεραγίας Θεοτόκου»¹

«Αυτή η ημέρα Κυρίου αγαλλιάσθε λαοί!», ψάλλει ο μελωδός εγκωμιάζοντας το μεγάλο γεγονός της Γέννησης της Θεοτόκου, που η εκκλησία μας τιμά κάθε χρόνο στις 8 Σεπτεμβρίου. Οι παλαιοί Ερμιονίτες, τρέφοντας ιδιαίτερο σεβασμό στο πρόσωπο της Μάνας όλων των ανθρώπων, οικοδόμησαν Ναό στην περιοχή της Κιάφας², που σε όλους μας είναι γνωστός ως «Η Παναγίτσα της Κιάφας». Ο Ναός είναι χτισμένος σε μικρό ύψωμα κοντά στο συνοικισμό των Μεταλλείων, στα δεξιά του δρόμου, καθώς πηγαίνουμε προς το Θερμήσι. Η ημέρα αυτή ήταν αργία για τους εργαζόμενους στα Μεταλλεία και η διοίκηση της επιχείρησης «διέθετε τη βενζίνα»³ για να μεταφέρει τους προσκυνητές από την Ερμιόνη. Στη συνέχεια το τρενάκι τούς έβγαζε στο Ναό που βρίσκεται, περίπου, 2 χιλιόμετρα από το σημείο της αποβίβασης.⁴

Στις 8 Σεπτεμβρίου 1822

Έγινε η περίφημη ναυμαχία των Σπετσών που απέτρεψε τον ανεφοδιασμό των Τούρκων που βρίσκονταν οχυρωμένοι στο Παλαμήδι του Ναυπλίου. Αρχηγός του ελληνικού στόλου ήταν ο ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης, ενώ του τουρκικού ο Καρα-Αλής. «Η σφοδρότητα της ναυμαχίας ήταν

τόσο μεγάλη που έκανε το έδαφος στην Ύδρα και την απέναντι στεριά να σείεται». Όσοι παρακολουθούσαν τα διαδραματιζόμενα, βλέποντας τους πυκνούς καπνούς, νόμιζαν ότι οι Σπέτσες καίγονταν. Ο Σπετσιώτης πυρπολητής Κοσμάς Μπαρμπάτσης, αψηφώντας τον κίνδυνο, όρμησε με το πυρπολικό του στο κέντρο του τουρκικού σχηματισμού και έβαλε φωτιά στη ναυαρχίδα του στόλου, η οποία βυθίστηκε μπροστά στο λιμάνι των Σπετσών. Οι Σπετσιώτες απέδωσαν τη μεγάλη νίκη στη βοήθεια της Παναγίας, που την ημέρα αυτή έχει τα γενέθλιά της, γεγονός που τονίζεται, ιδιαίτερα, από τους ομιλητές, κάθε χρόνο, στη γιορτή της «Αρμάτας». Στη διάρκεια της ναυμαχίας, σύμφωνα με την παράδοση, ένα πυρπολικό (μπουρλότο) μισοκαμένο, παρασυρμένο από τον αέρα, προσάραξε στην απέναντι στεριά, στη νότια παραλία της Κουβέρτας που από τότε ονομάστηκε «Μπουρλότο».

Στις 8 Σεπτεμβρίου 1913

Επανεκλέγεται ως Δήμαρχος Αθηναίων ο Ερμιονίτης Σπύρος Μερκούρης, ο οποίος υπηρέτησε τη θέση αυτή, με μεγάλη επιτυχία, για 18 χρόνια (1899-1914 & 1929-1932). Ήταν γιος του καπεταν - Γιώργη Μερκούρη που είχε ένα μικρό καΐκι, ένα καρλάκι και έμενε στα Μαντράκια, στο σπίτι που ανήκει σήμερα στον κ. Απόστολο Γκάτσο. Ο Σ.Μ. ήταν και αθλητής δρόμων. Είχε λάβει μέρος στα Γ΄ Ολύμπια, το Μάιο του 1875 στην Αθήνα και είχε καταλάβει την τρίτη θέση. Γιος του Σπύρου Μερκούρη ήταν ο μετέπειτα βουλευτής Σταμάτης Μερκούρης και εγγονή του η Μελίνα Μερκούρη βουλευτίνα και υπουργός Πολιτισμού για πολλά χρόνια. Ο Σπύρος Μερκούρης, καλοδεχόταν και εξυπηρετούσε τους Ερμιονίτες συμπατριώτες του στο Δημαρχείο Αθηνών. 

 

Στις 8 Σεπτεμβρίου1944

Οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα, στο Άλσος Χαϊδαρίου και άφησε εκεί την τελευταία της πνοή η ηρωίδα της Αντίστασης Λέλα Καραγιάννη μαζί με άλλους 24 αντιστασιακούς. Η Λ.Κ. γεννήθηκε στη Λίμνη Ευβοίας και ήταν μητέρα επτά παιδιών. Υπήρξε αρχηγός της αντιναζιστικής οργάνωσης «Μπουμπουλίνα»⁵ και πριν από την εκτέλεσή της βασανίστηκε φριχτά, προκειμένου να μαρτυρήσει τους συναγωνιστές της, καθώς και τα σχέδια της οργάνωσης. Το 1947 η Ακαδημία Αθηνών της απένειμε το βραβείο «Αριστείας και Αυτοθυσίας», ενώ στις 8 Σεπτεμβρίου του 1987 αναρτήθηκε, με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων, στη σωζόμενη οικία της που αποτελεί ιστορικό μνημείο, σχετική μαρμάρινη επιγραφή.

Στις 8 Σεπτεμβρίου1965

Καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της UNESCO, κατά τη διάρκεια της Συνόδου της Τεχεράνης, η «Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη του Αναλφαβητισμού». Σύμφωνα με την UNESCO, 781 εκατομμύρια ενήλικες (το 64% γυναίκες) σ' όλο τον κόσμο είναι αναλφάβητοι και περισσότερα από 115 εκατομμύρια παιδιά, κυρίως στις φτωχές χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Στην Ελλάδα, το ποσοστό των εγγραμμάτων ενηλίκων φθάνει το 91% του πληθυσμού (94% άνδρες και 88% γυναίκες). Το ποσοστό των εγγραμμάτων ανηλίκων ως 15 ετών κινείται σε πολύ υψηλά επίπεδα (99,5% στο σύνολο - 99,4% στους άνδρες και 99,5% στις γυναίκες).

Στη χώρα μας η προσπάθεια καταπολέμησης του Αναλφαβητισμού εισάγεται το 1929 από την κυβέρνηση Βενιζέλου με την ίδρυση των εσπερινών σχολείων, ενώ μέχρι σήμερα για το σκοπό αυτό έχουν οργανωθεί Υπηρεσίες Εκπαίδευσης Ενηλίκων, Κέντρα Λαϊκής Επιμόρφωσης και Ινστιτούτα Διαρκούς Εκπαίδευσης.

Η εξάλειψη του αναλφαβητισμού είναι ένα από τα πρωταρχικά καθήκοντα της UNESCO, των κυβερνήσεων και ευθύνη όλων μας, καθώς η δυνατότητα μάθησης γραφής και ανάγνωσης είναι ανθρώπινο δικαίωμα που αναγνωρίστηκε πριν από 60 και πλέον χρόνια με την Παγκόσμια Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

ΣΗΜ.

1. «Της Παναγίας της Γιάτρισσας», καθώς συνηθίζει ο λαός να ονομάζει τη σημερινή γιορτή.
2. Η λέξη «Κιάφα» είναι αρβανίτικη. Σημαίνει διάσελο, στενό πέρασμα και υπάρχει ως τοπωνύμιο σε πολλές περιοχές της πατρίδας μας. Υπάρχει, επίσης, και η λέξη «κιάφιζα» με την ίδια προέλευση που σημαίνει πολύ στενή διάβαση.
3. Το καϊκάκι που μετέφερε, καθημερινά, τους εργαζόμενους από το λιμάνι της Ερμιόνης στα Μεταλλεία.
4. Τις πληροφορίες μάς έδωσε ο Θανάσης Μαρογιάννης, υπάλληλος των Μεταλλείων.
5. Η μητέρα της Λ.Κ. Σοφία, το γένος Μπούμπουλη, καταγόταν από τη γνωστή οικογένεια. Είχε λοιπόν κάθε λόγο να δώσει το όνομά της στην οργάνωση.
6. Η φωτο της “Παναγίας της Κιάφας” είναι της Ρίνας Λουμουσιώτη.