Επιδοτήσεις για καλλιέργεια 22 αρωματικών φυτών

www.ethnos.gr
Kέρδος και επιδοτήσεις υπόσχονται 22 αρωματικά φυτά, η βιολογική καλλιέργεια των οποίων μπορεί να εξασφαλίσει σημαντικό εισόδημα.

Πέραν των ελκυστικών αποδόσεων που υπόσχονται ξεπερνώντας υπό προϋποθέσεις τα 2.000 ευρώ το στρέμμα, η καλλιέργεια των συγκεκριμένων φυτών επιδοτείται με στρεμματική ενίσχυση στο πλαίσιο του ενεργού χρηματοδοτικού προγράμματος του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τη βιολογική γεωργία. Μάλιστα, η πενταετής επιδότηση για νέους καλλιεργητές που θέλουν να ασχοληθούν με την καλλιέργεια αρωματικών φυτών φτάνει έως 247 ευρώ το στρέμμα.

Η καλλιέργεια αρωματικών φυτών μοιάζει να αποτελεί αντίδοτο στις σημερινές δύσκολες συνθήκες που δημιουργεί η οικονομική κρίση, όντας ένας ιδιαίτερα δυναμικός κλάδος της αγροτικής παραγωγής, με μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης.
Τα αρωματικά φυτά μπορούν να αποτελέσουν μια καλή εναλλακτική πρόταση, που θα συμβάλει όχι μόνο στη δημιουργία συμπληρωματικού εισοδήματος αλλά και θα εξελιχθεί σε έναν από τους δυναμικούς κλάδους αγροτικής παραγωγής.

Παρά το γεγονός ότι η καλλιέργεια των φυτών αυτών στην Ελλάδα είχε ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες, εξακολουθεί να θεωρείται ένα νέο σχετικά πεδίο δράσης για τον ελλαδικό χώρο, προσφέροντας μια εναλλακτική δυναμική στον πρωτογενή τομέα, ενώ δίνει ώθηση και στον δευτερογενή τομέα της μεταποίησης.
Οι δυνατότητες ανάπτυξης του κλάδου των αρωματικών φυτών στην Ελλάδα στη βιομηχανία τροφίμων αλλά και στη φαρμακοβιομηχανία και την αρωματοποιία, με την παρασκευή αιθέριων ελαίων, είναι μεγάλες, με την προϋπόθεση βέβαια του σωστού σχεδιασμού και της σφαιρικής αντιμετώπισης του θέματος. Η ανάγκη για αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, ο εκσυγχρονισμός της αγροτικής παραγωγής και η στροφή σε καινοτόμα green και non food products συναντούν στην περίπτωση των αρωματικών φυτών την καλύτερη εκπροσώπησή τους.
Υπάρχει μάλιστα ενδιαφέρον για την καλλιέργεια των αρωματικών φαρμακευτικών φυτών ιδιαίτερα ως εναλλακτική της καλλιέργειας καπνού, βαμβακιού, ορισμένων δημητριακών, αλλά και σε ορεινές - ημιορεινές περιοχές.
Οι γεωπόνοι που ειδικεύονται στις καλλιέργειες αυτές προτείνουν, πάντως, ο νεοεισερχόμενος παραγωγός να αρχίσει με περισσότερα από ένα είδη. Μπορεί δηλαδή κάποιος να συνδυάσει δύο ή τρία ετήσια φυτά και τέσσερα-πέντε πολυετή φυτικά υλικά.
Τα ετήσια δίνουν την εμπειρία μέσω του πλήρους κύκλου της καλλιέργειας κατά το πρώτο έτος, από το πολλαπλασιαστικό υλικό έως τη συγκομιδή. Τα πολυετή φυτά αναπτύσσονται, για να δώσουν το μέγιστο και βέλτιστο της παραγωγής τους, συνήθως μετά τον δεύτερο χρόνο.
Δεδομένου ότι οι συνήθεις στρεμματικές αποδόσεις των αρωματικών φαρμακευτικών φυτών στην Ελλάδα μπορούν να κυμαίνονται κατά μέσο όρο από 150 έως 500 ευρώ ή και περισσότερο, ανάλογα με το είδος, το μέγεθος της καλλιεργούμενης έκτασης, προσδιορίζεται και η πρόσοδος.
Εκτάσεις τεσσάρων-πέντε συνολικά στρεμμάτων είναι συνήθως πάρα πολύ μικρές για πραγματικά έσοδα, διαθέτοντας χύδην ξηρά αρωματικά φαρμακευτικά φυτά. Για να είναι κερδοφόρες οι πωλήσεις αυτών των υλικών θα πρέπει να επεκταθεί η παραγωγή τους. Τα αρωματικά φυτά χρησιμοποιούνται ως νωπά ή ξηρά φυτικά υλικά -ως έχουν, ή έπειτα από σχετική κατεργασία- ή προορίζονται για περαιτέρω προϊόντα μεταποίησης - υψηλής προστιθέμενης αξίας (αιθέρια έλαια). Ολες οι εργασίες μετά τη συγκομιδή (ξήρανση, κοπή, διαλογή, αποθήκευση κ.ά.) έχουν σημασία γιατί προσδίδουν υπεραξία στο προϊόν, όμως πρέπει να γίνονται με ιδιαίτερη προσοχή και με τα σωστά μέσα, ώστε το τελικό προϊόν να είναι υψηλής ποιότητας.
Τεχνικές και αναλύσεις
Μικρά μυστικά για καλλιεργητές
Συμβουλές για όσους ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τα αρωματικά φυτά:

• Δημιουργία μικρών ευέλικτων ομάδων που θα θελήσουν να δοκιμάσουν διάφορα είδη αρωματικών φυτών. Η καταγραφή των αυτοφυών αρωματικών φυτών στην ευρύτερη περιοχή θα αποτελέσει οδηγό για τα πρώτα υπό δοκιμή είδη καθώς θα είναι πιο εύκολος ο εγκλιματισμός τους στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής.
• Εδαφολογικές αναλύσεις για τη γνώση της ποιότητας των εδαφών αλλά και των ειδών που μπορούν να προσαρμοστούν καλύτερα.
• Δοκιμαστικές καλλιέργειες σε μικρή έκταση σε διάφορες περιοχές με συμμετοχή και καθοδήγηση γεωπόνων.
• Καταγραφή ημερολογιακά του χρόνου απασχόλησης και προσδιορισμός του κόστους παραγωγής ανά είδος και του καθαρού εισοδήματος που μπορεί να προκύψει για τους παραγωγούς.
• Καταγραφή της απόδοσης σε χλωρό και ξηρό βάρος και ποσοτικές και ποιοτικές αναλύσεις των αιθερίων ελαίων.
• Ερευνα αγοράς σε Ελλάδα και εξωτερικό
• Τελική επιλογή των ειδών που θα καλλιεργηθούν.

Τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά μπορούν να καλλιεργηθούν σε φτωχές, ορεινές και ημιορεινές περιοχές. Τέτοιες εκτάσεις υπάρχουν πολλές στη χώρα μας (περίπου το 44% της συνολικά καλλιεργήσιμης γης) στην οποία υπάρχει η δυνατότητα εκμετάλλευσής τους προκειμένου να αποτελέσουν ένα σοβαρό συμπληρωματικό εισόδημα για τους κατοίκους της υπαίθρου. Σε περιοχές ορεινές και ημιορεινές, η ανταγωνιστικότητα των φυτών αυτών έναντι άλλων καλλιεργειών (κυρίως σιτηρών) είναι δεδομένη.
Οι δικαιούχοι και οι προθεσμίες για τις αιτήσεις
Εως τα τέλη Φεβρουαρίου μπορούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλλουν αιτήσεις για την ένταξη στο πενταετές χρηματοδοτικό πρόγραμμα για νέους καλλιεργητές βιολογικών αρωματικών φυτών.
Σκοπός της δράσης αυτής, που εφαρμόζεται σε γεωργικές εκτάσεις με ετήσιες καλλιέργειες και μόνιμες φυτείες που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία, είναι να καλυφθεί μέρος της απώλειας εισοδήματος και του πρόσθετου κόστους που συνεπάγεται η συμμετοχή των γεωργών στη βιολογική γεωργία.
Νέοι δικαιούχοι μπορούν να κριθούν:
Οι επαγγελματίες αγρότες (κατά κύριο επάγγελμα αγρότες), τα φυσικά δηλαδή πρόσωπα τα οποία είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο αγροτών και αγροτικών εκμεταλλεύσεων ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.
Οι κάτοχοι αγροτικής εκμετάλλευσης, τα φυσικά και νομικά δηλαδή πρόσωπα που είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο αγροτών με την ιδιότητα αυτή, οι οποίοι επιπλέον πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
Φυσικά πρόσωπα: Να λαμβάνουν από την απασχόλησή τους σε αγροτική δραστηριότητα τουλάχιστον το 35% του συνολικού τους ετήσιου εισοδήματος, με εξαίρεση τους απασχολούμενους σε αγροτική δραστηριότητα σε νησιά με πληθυσμό μέχρι 100.000 κατοίκους, για τους οποίους απαιτείται τουλάχιστον το 25% του συνολικού τους ετήσιου εισοδήματος.
Νομικά πρόσωπα: Να λαμβάνουν από την απασχόλησή τους σε αγροτική δραστηριότητα τουλάχιστον το 50% του συνολικού τους ετήσιου εισοδήματος και να έχουν νομική προσωπικότητα, όπως αυτή η έννοια ορίζεται στο Εμπορικό Δίκαιο.
Χρήσιμες λεπτομέρειες που πρέπει να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι:

• Ολοι οι υποψήφιοι πρέπει να έχουν υποβάλει υποχρεωτικά Αίτηση Ενιαίας Ενίσχυσης (ΑΕΕ) έτους 2011.
• Τα αγροτεμάχια, βοσκότοποι και ζώα πρέπει να κατέχονται νόμιμα (ιδιόκτητα/μισθωμένα) και να έχουν δηλωθεί υποχρεωτικά στην ΑΕΕ έτους 2011 του υποψηφίου.

Για την ένταξη στο πρόγραμμα της βιολογικής γεωργίας, το ελάχιστο αποδεκτό μέγεθος αγροτεμαχίου είναι το 1 στρέμμα ενώ το ελάχιστο μέγεθος της εκμετάλλευσης είναι:

• 3 στρέμματα για τις μόνιμες φυτείες
• 2 στρέμματα για τις ετήσιες καλλιέργειες
• 3 στρέμματα για τις μεικτές εκμεταλλεύσεις (ετήσιες και μόνιμες φυτείες)

Δεν επιτρέπεται η αλλαγή των αγροτεμαχίων που εντάχθηκαν στη δράση με άλλα αγροτεμάχια.
Σε περίπτωση συγκαλλιέργειας σε ένα αγροτεμάχιο, πρέπει όλες οι καλλιέργειες να είναι επιλέξιμες.
Δεν είναι δυνατόν να κριθούν δικαιούχοι των ενισχύσεων, έστω κι αν πληρούν όλες τις προϋποθέσεις, οι ακόλουθες κατηγορίες:

• Οσοι έχουν ενταχθεί στο καθεστώς της πρόωρης συνταξιοδότησης ή οι σύζυγοι αυτών
• Οσοι έχουν αποκλεισθεί από τις ενισχύσεις των γεωργοπεριβαλλοντικών μέτρων ή δράσεων και για όσο χρόνο ισχύει ο αποκλεισμός

Διάδοχοι πρόωρης συνταξιοδότησης για τους οποίους έχει εκδοθεί απόφαση αποκλεισμού από τη λήψη οποιασδήποτε ενίσχυσης στον αγροτικό τομέα για δέκα έτη.
Ερευνα αγοράς, εδάφους και κλίματος
Η διερεύνηση της αγοράς θεωρείται καθοριστική για τα είδη των αρωματικών φαρμακευτικών φυτών που θα επιλεγούν για καλλιέργεια. Ομως και άλλοι παράγοντες πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά πριν από την τελική επιλογή και την εμπλοκή με τις καλλιέργειες:

• Η καταλληλότητα των εδαφών και των κλιματικών συνθηκών. Τα περισσότερα είδη αρωματικών φαρμακευτικών φυτών ευδοκιμούν και σε εδάφη μέτριας γονιμότητας, με PH 6-7. Σημαντικό είναι να διασφαλίζονται η καλή αποστράγγιση και ο αερισμός του εδάφους, που επιτυγχάνεται με την κατάλληλη κατεργασία. Ορισμένα είδη, όπως η λεβάντα, το τσάι του βουνού, ορισμένα είδη φασκόμηλου κ.ά. αποδίδουν την καλύτερη ποιότητα και προσαρμόζονται καλύτερα σε μεγαλύτερα υψόμετρα.
• Οι κλιματολογικές συνθήκες, και ιδιαίτερα οι χαμηλές θερμοκρασίες και η διάρκεια των παγετών που σημειώνονται στην περιοχή θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη, διότι κάποια είδη είναι ευαίσθητα ή και αντενδείκνυται να καλλιεργηθούν σε παρόμοιες συνθήκες.
• H διαθεσιμότητα του νερού. Τα περισσότερα είδη μπορούν να καλλιεργηθούν ως ξηρικά, με 1-2 ποτίσματα στη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, ή και τελείως ξηρικά. Αλλα είδη είναι πολύ περισσότερο απαιτητικά σε νερό.

Δεσμεύσεις δικαιούχων
Οι δικαιούχοι των δύο δράσεων αναλαμβάνουν τις ακόλουθες δεσμεύσεις:

• Εντάσσουν στο σύστημα της βιολογικής παραγωγής του Καν. (ΕΚ) 834/2007 τα αγροτεμάχια με τις καλλιέργειες που επιθυμούν.
• Συνάπτουν συμβόλαιο με εγκεκριμένο Οργανισμό Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων και προσκομίζουν στις ελεγκτικές αρχές βεβαίωση του Οργανισμού για την τήρηση των διατάξεων του Καν. (ΕΚ) 834/2007.
• Εφαρμόζουν πιστά τις κατευθύνσεις, προδιαγραφές και τεχνικές της βιολογικής γεωργίας σύμφωνα με τον Καν. (ΕΚ) 834/2007.

ΚΩΣΤΑΣ ΝΑΝΟΣ