Στο στόχαστρο της Κομισιόν μπήκε το σύστημα ανακύκλωσης των μπλε κάδων
και, αναλόγως από το πόσο πειστικές θα είναι οι απαντήσεις των αρμοδίων,
θα εξαρτηθεί εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αρχίσει διαδικασία κατά της
Ελλάδας για παράβαση του ευρωπαϊκού δικαίου.
Με έγγραφό της η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Επιτροπής ζητά στο πλαίσιο του συστήματος EU PILOT συγκεκριμένες απαντήσεις για σειρά κρίσιμων ζητημάτων, όπως η ακριβής λειτουργία του συστήματος των μπλε κάδων, τα μέτρα που έχουν παρθεί προκειμένου να αποφευχθεί η ανάμειξη οργανικών και ανακυκλώσιμων υλικών, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο εξασφαλίζεται ότι τα στοιχεία που αποστέλλονται στην Επιτροπή βασίζονται εξ ολοκλήρου στο βάρος των ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας. Τα ερωτήματα που θέτει η Επιτροπή – όπως αποκαλύπτεται από τα σχετικά έγγραφα που απέστειλε – αποτυπώνουν κεντρικά προβλήματα στη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα ουσιαστικά του μοναδικού συστήματος ανακύκλωσης που λειτουργεί στη χώρα, με απρόβλεπτες συνέπειες στην περίπτωση που οι απαντήσεις των αρμοδίων δεν ικανοποιήσουν τις Βρυξέλλες.
Όπως αναφέρεται στο έγγραφο της Κομισιόν, στο σύστημα ανακύκλωσης των μπλε κάδων έχουν εντοπιστεί έξι προβλήματα. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τα εξής:
1 Οι «μπλε κάδοι» τοποθετούνται με ανοιχτό καπάκι δίπλα στον (πράσινο) συμβατικό
κάδο απορριμμάτων. Ως αποτέλεσμα, ένα σημαντικό ποσοστό του περιεχομένου των μπλε κάδων είναι κλασικά (οργανικά) απόβλητα, γιατί σε πολλές περιπτώσεις οι πολίτες τον αντιμετωπίζουν απλώς ως έναν… δεύτερο κάδο απορριμμάτων.
2 Σε πολλές περιπτώσεις τα απορριμματοφόρα, κατά τη συλλογή των απορριμμάτων, αναμειγνύουν οργανικά με ανακυκλώσιμα υλικά.
3 Με την είσοδο κάθε απορριμματοφόρου του Δήμου σε ΚΔΑΥ γίνεται ζύγιση του περιεχομένου του απορριμματοφόρου, που όμως περιέχει ανάμεικτα υλικά, δηλαδή τόσο κοινά (οργανικά) απορρίμματα όσο και συσκευασίες. Άρα, από το βάρος του ζυγολογίου δεν μπορεί να προκύψει ποιο είναι το πραγματικό βάρος των ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας και ποιο το πραγματικό βάρος των κοινών (οργανικών) απορριμμάτων. Τα στοιχεία της εν λόγω καταγραφής ανακυκλώσιμων που αποστέλλονται στην Επιτροπή φαίνεται να είναι ως εκ τούτου λανθασμένα αφού προκύπτουν από ανάμεικτα υλικά και όχι μόνο από ανακυκλώσιμα υλικά συσκευασίας.
4 Στο ΚΔΑΥ πραγματοποιείται η διαλογή των υλικών. Σημειώνεται ωστόσο ότι λόγω του υψηλού ποσοστού κοινών σκουπιδιών στο περιεχόμενο που διαλέγεται, δεν είναι αποτελεσματική η διαλογή με μηχανικά μέσα, οπότε υπάρχουν περιπτώσεις όπου η διαλογή γίνεται με την «παραδοσιακή μέθοδο» της χειροδιαλογής, αυξάνοντας έτσι το κόστος.
5 Οι ιδιωτικές εταιρείες που διαχειρίζονται τα ΚΔΑΥ συλλέγουν (στους ίδιους χώρους) και απόβλητα συσκευασίας που παράγονται από άλλες πηγές, όπως τα βιομηχανικά και εμπορικά απόβλητα συσκευασίας (χαρτί - χαρτόνι, πλαστικά, μέταλλα και ξύλο, που προέρχονται από βιομηχανίες ή εμπορικά καταστήματα) και δεν υπάρχει καμία διαδικασία διαχωρισμού των υλικών που καταλήγουν στα ΚΔΑΥ.
6 Οι μπλε κάδοι δεν επαρκούν (υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις σε ορισμένους δήμους) και, παρότι ο εφοδιασμός των δήμων με τέτοιου είδους κάδους φαίνεται να αποτελεί υποχρέωση της προαναφερθείσας εταιρείας, εντούτοις έχει κατατεθεί αίτημα χρηματοδότησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να εξασφαλιστεί η δωρεάν αγορά μπλε κάδων και απορριμματοφόρων από τους Δήμους.
Η Επιτροπή στην επιστολή της απευθύνει τρία ερωτήματα προς τις ελληνικές αρχές, από τις απαντήσεις των οποίων θα κριθεί εάν η υπόθεση θα πάει στο αρχείο ή θα κινηθούν περαιτέρω διαδικασίες κατά της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, η Κομισιόν ζητά ενημέρωση:
• Για τον ακριβή τρόπο λειτουργίας του συστήματος των μπλε κάδων (π.χ. υποχρεώσεις της εταιρείας και των δήμων, τρόπος συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων κ.λπ.).
• Για τα μέτρα που έχουν ληφθεί ή προβλέπεται να ληφθούν προκειμένου να αποφευχθεί η ανάμιξη μεταξύ οργανικών και ανακυκλώσιμων υλικών (η Επιτροπή έχει λάβει διάφορες καταγγελίες με φωτογραφικό υλικό και βίντεο όπου απορριμματοφόρα φαίνονται, κατά τη συλλογή των απορριμμάτων, να αναμειγνύουν οργανικά με ανακυκλώσιμα υλικά). Η Επιτροπή θα ήθελε να επισημάνει ότι μια τέτοια ανάμειξη μπορεί να δημιουργήσει και σοβαρά ζητήματα ασφάλειας, όπως προκύπτει και από το πρόσφατο περιστατικό εκδήλωσης πυρκαγιάς σε εργοστάσιο ανακύκλωσης στον Ασπρόπυργο, που φαίνεται να οφείλεται σε παρουσία σημαντικής ποσότητας οργανικών αποβλήτων ανάμεσα στα ανακυκλώσιμα.
• Για τον τρόπο με τον οποίο εξασφαλίζεται ότι τα στοιχεία που αποστέλλονται στην Επιτροπή βασίζονται εξ ολοκλήρου στο βάρος των ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας.
• Εάν έχει κατατεθεί αίτημα συγχρηματοδότησης για σκοπούς αγοράς μπλε κάδων ή απορριμματοφόρων.
• Εάν προβλέπεται να ληφθούν συμπληρωματικά μέτρα προκειμένου να αντιμετωπιστούν όλα τα προαναφερόμενα προβλήματα.
Παράνομη διακίνηση
Εκτός από τα λειτουργικά προβλήματα του συστήματος – που είναι γνωστά και άμεσα αναγνωρίσιμα –, ένα άλλο σημαντικό θέμα ανέδειξαν η Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων και η κίνηση πολιτών Ecoeleusis. Το εν λόγω θέμα αφορά την παράνομη διακίνηση σύμμεικτων απορριμμάτων.
Αφορμή στάθηκαν αποκαλύψεις για το πώς λειτουργεί το σύστημα των μπλε κάδων στη Μύκονο ύστερα από έντονες καταγγελίες πολιτών για πλημμελή συγκομιδή των απορριμματοφόρων και για μη λειτουργία της ανακύκλωσης (με τους μπλε κάδους της ΕΕΑΑ). Όπως επεσήμαναν προς τους αρμόδιους φορείς οι κινήσεις πολιτών, υπήρχαν διαρκείς και έντονες καταγγελίες πολιτών της Μυκόνου για πλημμελή συγκομιδή των απορριμματοφόρων και για μη λειτουργία της ανακύκλωσης (με τους μπλε κάδους της ΕΕΑΑ).
«Καταγγέλλεται ανυπαρξία ξεχωριστής διαλογής των ανακυκλώσιμων, αφού οι μπλε
κάδοι στη Μύκονο δέχονται σύμμεικτα απορρίμματα και συλλέγονται από κοινού με τους πράσινους κάδους (στο ίδιο απορριμματοφόρο) και δεν είναι γνωστή καμία άλλη διαδικασία διαλογής - διαχωρισμού των ανακυκλώσιμων. Με την εξαίρεση της συλλογής γυαλιού, που γίνεται μόνο το καλοκαίρι, με containers που τοποθετούνται έξω από μεγάλες επιχειρήσεις εστίασης και διασκέδασης του νησιού».
Από τα μέσα Ιουνίου, οι κινήσεις πολιτών Ecoeleusis και Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων με επιστολή τους προς τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης επεσήμαναν ότι «εκτός από μια απαράδεκτη λειτουργία του συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών ΣΣΕΔ - Ανακύκλωση, με ευθύνη της ΕΕΑΑ και του δήμου Μυκόνου δημιουργούν βάσιμες υποψίες για παράνομη διακίνηση σύμμεικτων απορριμμάτων».
Παράλληλα υπογράμμισαν ότι, επειδή η ΕΕΑΑ έχει συνάψει αντίστοιχες συμβάσεις με πολλούς ακόμη νησιωτικούς δήμους, όπως τη Σύρο, την Πάρο, τη Νάξο, τη Σαντορίνη και επειδή παρόμοιες καταγγελίες, για λειτουργία των ΚΔΑΥ της Αττικής σαν «πλυντηρίων» σύμμεικτων απορριμμάτων περιοχών εκτός Αττικής, έχουν γίνει και κατά το παρελθόν, «θεωρούμε ότι η περίπτωση της Μυκόνου δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σαν μεμονωμένο περιστατικό. Επιβάλλεται να διερευνηθεί συνολικά ο τρόπος λειτουργίας του συστήματος και να δοθούν πειστικές απαντήσεις».
Στην επιστολή τους, οι κινήσεις πολιτών έθεσαν έξι ερωτήματα για τα οποία ακόμη
αναμένουν απαντήσεις. Συγκεκριμένα, ζητούν στοιχεία:
1 Για τις επιδόσεις των δήμων και των ΚΔΑΥ στην ανακύκλωση συσκευασιών (ποσότητες ανακυκλώσιμων, το ποσοστό τους επί του συνόλου των ΑΣΑ των δήμων, καθώς και το ποσοστό του υπολείμματος, ανά δήμο ή ανά ΚΔΑΥ).
2 Αν γίνονται έλεγχοι της σύνθεσης και της ποιότητας των υλικών που συγκεντρώνονται στους μπλε κάδους, καθώς και εκείνων που μεταφέρονται στα ΚΔΑΥ.
3 Πώς διασφαλίζεται ότι δεν γίνεται παράνομη διακίνηση σύμμεικτων απορριμμάτων και ότι οι ποσότητες των ανακυκλώσιμων υλικών – που δηλώνονται από τα ΚΔΑΥ και την ΕΕΑΑ – είναι πραγματικές;
4 Αν ελέγχεται η νομιμότητα των μέσων μεταφοράς και η εξασφάλιση των απαραίτητων αδειοδοτήσεών τους, ιδιαίτερα όταν μεσολαβεί χρήση πλωτών μέσων και λιμανιών.
5 Αν είναι νόμιμη η διάθεση στο ΧΥΤΑ Φυλής του υπολείμματος της επεξεργασίας ανακυκλώσιμων υλικών, από περιοχές εκτός Αττικής, που γίνεται σε ΚΔΑΥ της Αττικής. Κατά συνέπεια, αν είναι νόμιμη η χρήση τέτοιων όρων στις συμβάσεις που συνάπτει η ΕΕΑΑ με τους δήμους, και αν υπάρχουν αντίστοιχες συμβάσεις του ΕΔΣΝΑ με τους δήμους ή την ΕΕΑΑ για τους όρους της διάθεσης του υπολείμματος στο ΧΥΤΑ Φυλής.
6 Αν δηλώνεται στον ΕΔΣΝΑ, από τα ΚΔΑΥ και την ΕΕΑΑ, η προέλευση του υπολείμματος που αντιστοιχεί σε δήμους εκτός Αττικής και αν επιβάλλονται τα αντίστοιχα τέλη διάθεσης (45 ευρώ/τόνο) και σε ποιον. Ή αν εμφανίζεται σαν υπόλειμμα των δήμων της Αττικής, μετακυλίοντας σε αυτούς το αντίστοιχο κόστος.
Στην επιστολή καταγγέλλουν ακόμα προς τον ΕΟΑΝ «το αδιαφανές καθεστώς λειτουργίας της ΕΕΑΑ και την άρνησή της να παράσχει επαρκή πληροφόρηση για τα παραπάνω» επισημαίνοντας ότι είναι άκρως απαραίτητη η συνολική επαναξιολόγηση του συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών ΣΣΕΔ - Ανακύκλωση.
Παρέμβαση Μανιάτη
Η εμπλοκή της Κομισιόν στο θέμα του συστήματος των μπλε κάδων και ο κίνδυνος να βρεθεί η χώρα υπόλογη κινητοποίησε το ΥΠΕΚΑ. Ο Γιάννης Μανιάτης με επιστολή του προς τον γενικό επιθεωρητή Περιβάλλοντος, τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού και τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, ζητά εμπεριστατωμένη ενημέρωση για τα σοβαρά ερωτήματα που έθεσε η επιτροπή προς τις ελληνικές αρχές, τόσο για το ενδεχόμενο ανάμειξης οργανικών και ανακυκλώσιμων υλικών όσο και για την ακρίβεια των στοιχείων που αποστέλλονται στην επιτροπή.
Ζητά παράλληλα μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου εισηγήσεις για τη βελτίωση του συστήματος καθώς και την ενδυνάμωση του ελέγχου της λειτουργίας του έργου της ανακύκλωσης συσκευασιών σε όλο του το φάσμα.
Επισημαίνεται ότι η Ελλάδα είναι στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη όσον αφορά την ανακύκλωση. Το ποσοστό ανακύκλωσης υπολογίζεται στο 15%, την ίδια στιγμή που ο ευρωπαϊκός στόχος για το 2020 είναι 50% και αναμένεται να αναθεωρηθεί προς τα πάνω και συγκεκριμένα στο 70%. Την ίδια ώρα το ποσοστό κομποστοποίησης των οργανικών αποβλήτων αγγίζει μόλις το 3%, ενώ η εμμονή στις χωματερές απειλεί τη χώρα με πρόστιμο άνω των 70.000 ευρώ την ημέρα, εάν δεν κλείσουν οι 78 χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2012 μειώθηκαν κατά 9%, σε σχέση με το 2011, οι ποσότητες αποβλήτων συσκευασίας που ανακυκλώθηκαν από τους μπλε κάδους, ενώ κατά 11% μειώθηκαν τα έσοδα του συστήματος μπλε κάδων σε σχέση με το 2011 και κατά 34% σε σχέση με το 2008!
Με έγγραφό της η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Επιτροπής ζητά στο πλαίσιο του συστήματος EU PILOT συγκεκριμένες απαντήσεις για σειρά κρίσιμων ζητημάτων, όπως η ακριβής λειτουργία του συστήματος των μπλε κάδων, τα μέτρα που έχουν παρθεί προκειμένου να αποφευχθεί η ανάμειξη οργανικών και ανακυκλώσιμων υλικών, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο εξασφαλίζεται ότι τα στοιχεία που αποστέλλονται στην Επιτροπή βασίζονται εξ ολοκλήρου στο βάρος των ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας. Τα ερωτήματα που θέτει η Επιτροπή – όπως αποκαλύπτεται από τα σχετικά έγγραφα που απέστειλε – αποτυπώνουν κεντρικά προβλήματα στη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα ουσιαστικά του μοναδικού συστήματος ανακύκλωσης που λειτουργεί στη χώρα, με απρόβλεπτες συνέπειες στην περίπτωση που οι απαντήσεις των αρμοδίων δεν ικανοποιήσουν τις Βρυξέλλες.
Όπως αναφέρεται στο έγγραφο της Κομισιόν, στο σύστημα ανακύκλωσης των μπλε κάδων έχουν εντοπιστεί έξι προβλήματα. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τα εξής:
1 Οι «μπλε κάδοι» τοποθετούνται με ανοιχτό καπάκι δίπλα στον (πράσινο) συμβατικό
κάδο απορριμμάτων. Ως αποτέλεσμα, ένα σημαντικό ποσοστό του περιεχομένου των μπλε κάδων είναι κλασικά (οργανικά) απόβλητα, γιατί σε πολλές περιπτώσεις οι πολίτες τον αντιμετωπίζουν απλώς ως έναν… δεύτερο κάδο απορριμμάτων.
2 Σε πολλές περιπτώσεις τα απορριμματοφόρα, κατά τη συλλογή των απορριμμάτων, αναμειγνύουν οργανικά με ανακυκλώσιμα υλικά.
3 Με την είσοδο κάθε απορριμματοφόρου του Δήμου σε ΚΔΑΥ γίνεται ζύγιση του περιεχομένου του απορριμματοφόρου, που όμως περιέχει ανάμεικτα υλικά, δηλαδή τόσο κοινά (οργανικά) απορρίμματα όσο και συσκευασίες. Άρα, από το βάρος του ζυγολογίου δεν μπορεί να προκύψει ποιο είναι το πραγματικό βάρος των ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας και ποιο το πραγματικό βάρος των κοινών (οργανικών) απορριμμάτων. Τα στοιχεία της εν λόγω καταγραφής ανακυκλώσιμων που αποστέλλονται στην Επιτροπή φαίνεται να είναι ως εκ τούτου λανθασμένα αφού προκύπτουν από ανάμεικτα υλικά και όχι μόνο από ανακυκλώσιμα υλικά συσκευασίας.
4 Στο ΚΔΑΥ πραγματοποιείται η διαλογή των υλικών. Σημειώνεται ωστόσο ότι λόγω του υψηλού ποσοστού κοινών σκουπιδιών στο περιεχόμενο που διαλέγεται, δεν είναι αποτελεσματική η διαλογή με μηχανικά μέσα, οπότε υπάρχουν περιπτώσεις όπου η διαλογή γίνεται με την «παραδοσιακή μέθοδο» της χειροδιαλογής, αυξάνοντας έτσι το κόστος.
5 Οι ιδιωτικές εταιρείες που διαχειρίζονται τα ΚΔΑΥ συλλέγουν (στους ίδιους χώρους) και απόβλητα συσκευασίας που παράγονται από άλλες πηγές, όπως τα βιομηχανικά και εμπορικά απόβλητα συσκευασίας (χαρτί - χαρτόνι, πλαστικά, μέταλλα και ξύλο, που προέρχονται από βιομηχανίες ή εμπορικά καταστήματα) και δεν υπάρχει καμία διαδικασία διαχωρισμού των υλικών που καταλήγουν στα ΚΔΑΥ.
6 Οι μπλε κάδοι δεν επαρκούν (υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις σε ορισμένους δήμους) και, παρότι ο εφοδιασμός των δήμων με τέτοιου είδους κάδους φαίνεται να αποτελεί υποχρέωση της προαναφερθείσας εταιρείας, εντούτοις έχει κατατεθεί αίτημα χρηματοδότησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση προκειμένου να εξασφαλιστεί η δωρεάν αγορά μπλε κάδων και απορριμματοφόρων από τους Δήμους.
Η Επιτροπή στην επιστολή της απευθύνει τρία ερωτήματα προς τις ελληνικές αρχές, από τις απαντήσεις των οποίων θα κριθεί εάν η υπόθεση θα πάει στο αρχείο ή θα κινηθούν περαιτέρω διαδικασίες κατά της Ελλάδας. Συγκεκριμένα, η Κομισιόν ζητά ενημέρωση:
• Για τον ακριβή τρόπο λειτουργίας του συστήματος των μπλε κάδων (π.χ. υποχρεώσεις της εταιρείας και των δήμων, τρόπος συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων κ.λπ.).
• Για τα μέτρα που έχουν ληφθεί ή προβλέπεται να ληφθούν προκειμένου να αποφευχθεί η ανάμιξη μεταξύ οργανικών και ανακυκλώσιμων υλικών (η Επιτροπή έχει λάβει διάφορες καταγγελίες με φωτογραφικό υλικό και βίντεο όπου απορριμματοφόρα φαίνονται, κατά τη συλλογή των απορριμμάτων, να αναμειγνύουν οργανικά με ανακυκλώσιμα υλικά). Η Επιτροπή θα ήθελε να επισημάνει ότι μια τέτοια ανάμειξη μπορεί να δημιουργήσει και σοβαρά ζητήματα ασφάλειας, όπως προκύπτει και από το πρόσφατο περιστατικό εκδήλωσης πυρκαγιάς σε εργοστάσιο ανακύκλωσης στον Ασπρόπυργο, που φαίνεται να οφείλεται σε παρουσία σημαντικής ποσότητας οργανικών αποβλήτων ανάμεσα στα ανακυκλώσιμα.
• Για τον τρόπο με τον οποίο εξασφαλίζεται ότι τα στοιχεία που αποστέλλονται στην Επιτροπή βασίζονται εξ ολοκλήρου στο βάρος των ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας.
• Εάν έχει κατατεθεί αίτημα συγχρηματοδότησης για σκοπούς αγοράς μπλε κάδων ή απορριμματοφόρων.
• Εάν προβλέπεται να ληφθούν συμπληρωματικά μέτρα προκειμένου να αντιμετωπιστούν όλα τα προαναφερόμενα προβλήματα.
Παράνομη διακίνηση
Εκτός από τα λειτουργικά προβλήματα του συστήματος – που είναι γνωστά και άμεσα αναγνωρίσιμα –, ένα άλλο σημαντικό θέμα ανέδειξαν η Πρωτοβουλία συνεννόησης για τη διαχείριση των απορριμμάτων και η κίνηση πολιτών Ecoeleusis. Το εν λόγω θέμα αφορά την παράνομη διακίνηση σύμμεικτων απορριμμάτων.
Αφορμή στάθηκαν αποκαλύψεις για το πώς λειτουργεί το σύστημα των μπλε κάδων στη Μύκονο ύστερα από έντονες καταγγελίες πολιτών για πλημμελή συγκομιδή των απορριμματοφόρων και για μη λειτουργία της ανακύκλωσης (με τους μπλε κάδους της ΕΕΑΑ). Όπως επεσήμαναν προς τους αρμόδιους φορείς οι κινήσεις πολιτών, υπήρχαν διαρκείς και έντονες καταγγελίες πολιτών της Μυκόνου για πλημμελή συγκομιδή των απορριμματοφόρων και για μη λειτουργία της ανακύκλωσης (με τους μπλε κάδους της ΕΕΑΑ).
«Καταγγέλλεται ανυπαρξία ξεχωριστής διαλογής των ανακυκλώσιμων, αφού οι μπλε
κάδοι στη Μύκονο δέχονται σύμμεικτα απορρίμματα και συλλέγονται από κοινού με τους πράσινους κάδους (στο ίδιο απορριμματοφόρο) και δεν είναι γνωστή καμία άλλη διαδικασία διαλογής - διαχωρισμού των ανακυκλώσιμων. Με την εξαίρεση της συλλογής γυαλιού, που γίνεται μόνο το καλοκαίρι, με containers που τοποθετούνται έξω από μεγάλες επιχειρήσεις εστίασης και διασκέδασης του νησιού».
Από τα μέσα Ιουνίου, οι κινήσεις πολιτών Ecoeleusis και Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων με επιστολή τους προς τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης επεσήμαναν ότι «εκτός από μια απαράδεκτη λειτουργία του συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών ΣΣΕΔ - Ανακύκλωση, με ευθύνη της ΕΕΑΑ και του δήμου Μυκόνου δημιουργούν βάσιμες υποψίες για παράνομη διακίνηση σύμμεικτων απορριμμάτων».
Παράλληλα υπογράμμισαν ότι, επειδή η ΕΕΑΑ έχει συνάψει αντίστοιχες συμβάσεις με πολλούς ακόμη νησιωτικούς δήμους, όπως τη Σύρο, την Πάρο, τη Νάξο, τη Σαντορίνη και επειδή παρόμοιες καταγγελίες, για λειτουργία των ΚΔΑΥ της Αττικής σαν «πλυντηρίων» σύμμεικτων απορριμμάτων περιοχών εκτός Αττικής, έχουν γίνει και κατά το παρελθόν, «θεωρούμε ότι η περίπτωση της Μυκόνου δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σαν μεμονωμένο περιστατικό. Επιβάλλεται να διερευνηθεί συνολικά ο τρόπος λειτουργίας του συστήματος και να δοθούν πειστικές απαντήσεις».
Στην επιστολή τους, οι κινήσεις πολιτών έθεσαν έξι ερωτήματα για τα οποία ακόμη
αναμένουν απαντήσεις. Συγκεκριμένα, ζητούν στοιχεία:
1 Για τις επιδόσεις των δήμων και των ΚΔΑΥ στην ανακύκλωση συσκευασιών (ποσότητες ανακυκλώσιμων, το ποσοστό τους επί του συνόλου των ΑΣΑ των δήμων, καθώς και το ποσοστό του υπολείμματος, ανά δήμο ή ανά ΚΔΑΥ).
2 Αν γίνονται έλεγχοι της σύνθεσης και της ποιότητας των υλικών που συγκεντρώνονται στους μπλε κάδους, καθώς και εκείνων που μεταφέρονται στα ΚΔΑΥ.
3 Πώς διασφαλίζεται ότι δεν γίνεται παράνομη διακίνηση σύμμεικτων απορριμμάτων και ότι οι ποσότητες των ανακυκλώσιμων υλικών – που δηλώνονται από τα ΚΔΑΥ και την ΕΕΑΑ – είναι πραγματικές;
4 Αν ελέγχεται η νομιμότητα των μέσων μεταφοράς και η εξασφάλιση των απαραίτητων αδειοδοτήσεών τους, ιδιαίτερα όταν μεσολαβεί χρήση πλωτών μέσων και λιμανιών.
5 Αν είναι νόμιμη η διάθεση στο ΧΥΤΑ Φυλής του υπολείμματος της επεξεργασίας ανακυκλώσιμων υλικών, από περιοχές εκτός Αττικής, που γίνεται σε ΚΔΑΥ της Αττικής. Κατά συνέπεια, αν είναι νόμιμη η χρήση τέτοιων όρων στις συμβάσεις που συνάπτει η ΕΕΑΑ με τους δήμους, και αν υπάρχουν αντίστοιχες συμβάσεις του ΕΔΣΝΑ με τους δήμους ή την ΕΕΑΑ για τους όρους της διάθεσης του υπολείμματος στο ΧΥΤΑ Φυλής.
6 Αν δηλώνεται στον ΕΔΣΝΑ, από τα ΚΔΑΥ και την ΕΕΑΑ, η προέλευση του υπολείμματος που αντιστοιχεί σε δήμους εκτός Αττικής και αν επιβάλλονται τα αντίστοιχα τέλη διάθεσης (45 ευρώ/τόνο) και σε ποιον. Ή αν εμφανίζεται σαν υπόλειμμα των δήμων της Αττικής, μετακυλίοντας σε αυτούς το αντίστοιχο κόστος.
Στην επιστολή καταγγέλλουν ακόμα προς τον ΕΟΑΝ «το αδιαφανές καθεστώς λειτουργίας της ΕΕΑΑ και την άρνησή της να παράσχει επαρκή πληροφόρηση για τα παραπάνω» επισημαίνοντας ότι είναι άκρως απαραίτητη η συνολική επαναξιολόγηση του συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών ΣΣΕΔ - Ανακύκλωση.
Παρέμβαση Μανιάτη
Η εμπλοκή της Κομισιόν στο θέμα του συστήματος των μπλε κάδων και ο κίνδυνος να βρεθεί η χώρα υπόλογη κινητοποίησε το ΥΠΕΚΑ. Ο Γιάννης Μανιάτης με επιστολή του προς τον γενικό επιθεωρητή Περιβάλλοντος, τη Διεύθυνση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού και τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης, ζητά εμπεριστατωμένη ενημέρωση για τα σοβαρά ερωτήματα που έθεσε η επιτροπή προς τις ελληνικές αρχές, τόσο για το ενδεχόμενο ανάμειξης οργανικών και ανακυκλώσιμων υλικών όσο και για την ακρίβεια των στοιχείων που αποστέλλονται στην επιτροπή.
Ζητά παράλληλα μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου εισηγήσεις για τη βελτίωση του συστήματος καθώς και την ενδυνάμωση του ελέγχου της λειτουργίας του έργου της ανακύκλωσης συσκευασιών σε όλο του το φάσμα.
Επισημαίνεται ότι η Ελλάδα είναι στις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη όσον αφορά την ανακύκλωση. Το ποσοστό ανακύκλωσης υπολογίζεται στο 15%, την ίδια στιγμή που ο ευρωπαϊκός στόχος για το 2020 είναι 50% και αναμένεται να αναθεωρηθεί προς τα πάνω και συγκεκριμένα στο 70%. Την ίδια ώρα το ποσοστό κομποστοποίησης των οργανικών αποβλήτων αγγίζει μόλις το 3%, ενώ η εμμονή στις χωματερές απειλεί τη χώρα με πρόστιμο άνω των 70.000 ευρώ την ημέρα, εάν δεν κλείσουν οι 78 χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης αποβλήτων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2012 μειώθηκαν κατά 9%, σε σχέση με το 2011, οι ποσότητες αποβλήτων συσκευασίας που ανακυκλώθηκαν από τους μπλε κάδους, ενώ κατά 11% μειώθηκαν τα έσοδα του συστήματος μπλε κάδων σε σχέση με το 2011 και κατά 34% σε σχέση με το 2008!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου