Κυριακή 28 Μαΐου 2017

Συζητήσεις που δεν έγιναν ποτέ στην Ερμιονίδα...Το δίλλημα της Σαντορίνης

http://www.winecommanders.com

This is Santorini from Drone Arezzo on Vimeo.
Τα τελευταία χρόνια το όνομα Σαντορίνη ηχεί στα αυτιά της οινικής κοινότητας όλο και πιο συχνά, αυτή τη φορά όχι για το μαγευτικό άσπρο και μπλε του τοπίου της, αλλά για ένα μπλε άκρως διαφορετικό όμως εξίσου ιδιαίτερα εντυπωσιακό, το Ασύρτικο, το μπλε της Σαντορίνης με το οποίο και έχει ταυτιστεί.
Από τη Jancis Robinson και τον Tim Atkin MW μέχρι τους πιο προχωρημένους οινοχόους των διάσημων γαστρονομικών παραδείσων, ο ''θόρυβος'' γύρω από το ιδιοσυγκρατικό Ασύρτικο με την έντονη έκφραση του terroir δυναμώνει, έχοντας πλέον φτάσει στα αυτιά των καταναλωτών που αναζητούν κάτι το διαφορετικό από άλλη μια Μαλαγουζιά ή ένα ακόμη Chardonnay και Sauvignon Blanc.
Θα περίμενε λοιπόν κανείς ότι το μπλε της Σαντορίνης με σημαία την φρεσκάδα και την ορυκτή υπογραφή της ποικιλίας, θα είχε μια προδιαγεγραμμένη ανοδική πορεία. Ή μήπως όχι;
"Η Σαντορίνη βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, το πιο κρίσιμο ίσως που βρέθηκε ποτέ, ένα σημείο ευκαιρίας ή κίνδυνου'', τονίζει ο Γιάννης Παρασκευόπουλος από το Κτήμα Γαία, ένας από τους βασικούς παραγωγούς στο νησί.
Νέοι παίκτες στο προσκήνιο, περισσότερες διαφωνίες παρά συμφωνίες, η συζήτηση για το λεγόμενο premiumization των κρασιών, η προστασία του αμπελώνα, η βελτίωση της ποιότητας, η ύπαρξη ενός πραγματικού σχεδίου που θα κάνει την διαφορά είναι μερικά μόνο από τα καίρια ζητήματα που έχουν τεθεί σε ένα πολυφωνικό διάλογο καθοριστικό για το μέλλον της ποικιλίας στον οινικό χάρτη.
Φως, θάλασσα και οίνος: Το μπλε της Σαντορίνης 
Κομμάτι του Αιγαίου, η Σαντορίνη με την στερεοτυπική γοητεία των Κυκλάδων, το άσπρο να εναλλάσσεται με το μπλε κάτω από το δυνατό φως του ουρανού, καταλαμβάνει συνολική έκταση 76 τετ. χιλιομέτρων με τον αμπελώνα της να εκτείνεται σε μόλις 12.293 στρέμματα(ΕΛΣΤΑΤ 2010).
Ωστόσο, η συνολική γεωργική γη που μπορεί να καλλιεργηθεί είναι περίπου τρεις φορές μεγαλύτερη, ίση με 37.900 στρέμματα εκ των οποίων τα 20.000 καταλαμβάνονται από τα προϊόντα της Θηραϊκής γης(αμπέλι, ντοματάκι, φάβα).
Στον δρόμο της αναζήτησης για να καταλάβουμε τι περιορίζει την εξάπλωση των αμπελιών ερχόμαστε αρχικά αντιμέτωποι με το "τέρας" της οικοπεδοποίησης, αφού μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, ιδιαίτερα σε περιοχές τουριστικού ενδιαφέροντος, έχουν δώσει χώρο σε ξενοδοχειακά καταλύματα. Συγκεκριμένα, ο αμπελώνας του νησιού παρουσίασε μια σταδιακή μείωση από τις αρχές του 20ου αιώνα ξεκινώντας από 45.000 στρέμματα έως το 1997 που κατέληξε στα 15.000. Από τότε έως και σήμερα η έκτασή του φαίνεται να έχει σχετικά σταθεροποιηθεί στα 13.000 στρέμματα(ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ).
Ως κύριο μέλημα για την αντιμετώπιση του θέματος της παρατεταμένης οικοπεδοποίησης, η πλειοψηφία των παραγωγών -από τον Σιγάλα, τον Αργυρό, τον Χατζηδάκη και τον Παρασκευόπουλο μέχρι τον Τσέλεπο που κάνει την εμφάνισή του φέτος στο νησί- προτάσσουν την νομική κατοχύρωση του αμπελώνα. Σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο( ΦΕΚ 144//30-4-12 που τροποποιεί το ΦΕΚ 139Δ//16-2-90), ως το κατώτατο όριο κατάτμησης έχουν καθοριστεί τα 10 στρέμματα με επιτρεπόμενη δόμηση τα 300 τμ, προκειμένου να οικοδομηθεί γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας ή γη που προορίζεται για οίνους ΠΟΠ.
''Οι προθέσεις του νόμου είναι καλές και μέχρι ένα βαθμό ο νομοθέτης έχει λειτουργήσει ικανοποιητικά για να σταματήσει την άναρχη δόμηση των προηγούμενων ετών. Σε όλα τα αμπέλια που παίρνουν επιδότηση απαγορεύεται πλέον η δόμηση, δεν είμαστε όμως ικανοποιημένοι γιατί θέλουμε μία εικόνα σπουδαίας οινικής ζώνης όπου θα ξεχωρίζουν τα αμπέλια από τις οικιστικές περιοχές''', εξηγεί ο Πάρις Σιγάλας, ένας από τους ιστορικούς παραγωγούς της Σαντορίνης, και συνεχίζει ''είναι απαραίτητο λοιπόν να θεσμοθετηθεί και το χωροταξικό σχέδιο και να δημιουργηθούν αμπελουργικές ζώνες γιατί με αυτό τον τρόπο θα αποφύγουμε εικόνες τριτοκοσμικής χώρας, δίπλα στα αμπέλια να ξεφυτρώνει το σεράι του Καραγκιόζη και αντίθετα θα επιτύχουμε μια εικόνα που θα αρχίζει να προσεγγίζει την παλαιά Σαντορίνη. Επιπρόσθετα τα 300 τ.μ. μέγιστη οικοδομήσιμη επιφάνεια είναι εκτός πραγματικότητας για ένα οινοποιείο και μπορούν να ερμηνευθούν μόνο ως το υπέργειο τμήμα του. Αλλιώς είναι εντελώς παράλογο το όριο αυτό''.
Αν και το όριο των 10 στρεμμάτων φαίνεται να βάζει προσωρινά φρένο στην παρατεταμένη οικοπεδοποίηση των αμπελώνων υπάρχουν αντιδράσεις ότι η συγκεκριμένη διάταξη στοχεύει στον έμμεσο εξαναγκασμό οδηγώντας στην εγκατάλειψη των καλλιεργειών και τελικά στην αποξήρανση τους. Τα επιχειρήματα είναι ότι η υποχρεωτική καλλιέργεια λόγω των χαμηλών κερδών που αποφέρει εξωθεί τους ιδιοκτήμονες να παραδίδουν τους αμπελώνες σε ντόπιους αγρότες καλλιεργητές έναντι πολύ μικρών ανταλλαγμάτων, αποσκοπώντας στον μελλοντικό αποχαρακτηρισμό της γης ως αγροτικής. Και κάπου εκεί ο κίνδυνος της οικοπεδοποίησης εμφανίζεται εκ νέου να ρίξει σκιά στο μπλε της Σαντορίνης.
Στο σημείο αυτό, νέοι παραγωγοί όπως ο Γιάννης Βαλαμπούς που έχει ξεκινήσει εδώ και 3 χρόνια την προσπάθεια αξιοποίησης ενός οικογενειακού αμπελώνα 30 στρεμμάτων κατασκευάζοντας και οινοποιείο, στέλνουν μηνύματα ελπίδας για την εξέλιξη του Σαντορινιού αμπελώνα. "Ο παραπάνω κίνδυνος ισχύει μόνο στην περίπτωση που κάποιος θεωρεί ότι ο μόνος τρόπος για να έχει κερδοφορία είναι κτίζοντας. Δυστυχώς οι Σαντορινιοί έχουν μέσα τους βαθιά ριζωμένη την νοοτροπία ότι άμα χτίσεις θα βγάλεις λεφτά. Όμως τα πράγματα δεν είναι πλέον έτσι κατά τη γνώμη μου".
Συνεχίζοντας την αναζήτηση του πώς και του γιατί, διαπιστώσαμε ότι ο όγκος της παραγωγής οίνου είναι το άλλο "τροχοπέδη" στην εξάπλωση του αμπελώνα. Ειδικότερα, η συνολική παραγωγή ανέρχεται στους 3 χιλιάδες τόννους σταφύλι (3.255 το 2012/ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ) που μεταφράζεται σε περίπου 2 χιλιάδες τόννους κρασί (2.112 το 2012), νούμερο κλειδί που θα αντιστοιχούσε σε μόλις 2.666.666 φιάλες. Ο ασκός όμως κάνει θριαμβευτικά την εμφάνισή του και στην Σαντορίνη, σε βάρος του κρασιού υψηλών ποιοτικών χαρακτηριστικών.
Το παζλ του προβλήματος έρχεται να συμπληρώσει ο έντονος φόβος για την βιωσιμότητα του Σαντορινιού αμπελώνα. ''Με απασχολεί ότι ο αμπελώνας γερνάει, η ζιζανιοκτόνα κάνει κακό όπως και η βάναυση καλλιέργεια αμπελιών. Θα είναι ο αμπελώνας μας ζωντανός μετά από μερικά χρόνια;'' αναρωτιέται ο Χαρίδημος Χατζηδάκης, ένας "οικολόγος" παραγωγός που ακολουθεί βιολογικές μεθόδους καλλιέργειας.

Ο Χαρίδημος Χατζηδάκης στο αμπελοτόπι Μύλος Ο Χαρίδημος Χατζηδάκης στο αμπελοτόπι Μύλος
Ο παλιός είναι αλλιώς αλλά ο νέος είναι ωραίος; 
Στην υπάρχουσα τάξη πραγμάτων νέοι παίκτες εμφανίζονται στο προσκήνιο του σαντορινιού μπλε, αναστατώνοντας ακόμα περισσότερο μία ήδη προβληματισμένη οινική κοινότητα. Ο Μούντριχας του Κτήματος Αβαντίς, ο Τσέλεπος που φέτος κάνει την πρώτη του εμφάνιση στο νησί συνεργαζόμενος με την οικογένεια Χρυσού και ο Βαλαμπούς, με τον Άγγελο Ιατρίδη από το Κτήμα Άλφα να ακολουθεί, είναι μερικά από τα ονόματα που έρχονται να ταράξουν τα νερά του τοπικού οινικού χάρτη.

Σύμφωνα με τον Μάρκο Καφούρο, Πρόεδρο του συνεταιρισμού SantoWines, ''κάθε νέα προσπάθεια είναι ενδιαφέρουσα και ωφέλιμη εφόσον υιοθετηθεί η εφαρμογή ενός πλαισίου αρχών και αξιών με σεβασμό στον αμπελώνα, στο περιβάλλον, στον παραγωγό-άνθρωπο και στον τόπο γενικότερα. Κυρίως όμως εφόσον οι νέοι παραγωγοί αγαπήσουν τον τόπο και το προϊόν του και δεν το βλέπουν παρά μόνο ως όχημα για να τραβήξουν τα άλλα προϊόντα τους''. Στο ίδιο πνεύμα, ο Στέφανος Γεώργας, εμπορικός διευθυντής του Κτήματος Αργυρού τονίζει ότι ''όποιος έχει να δώσει κάτι είναι ευπρόσδεκτος αλλά όχι μόνο να πάρει. Θεωρώ ως απαραίτητη προϋπόθεση την επένδυση σε αμπέλια για να μην εκληφθεί ότι οι νέοι παραγωγοί έρχονται μόνο για να προωθήσουν τα δικά τους κρασιά" ενώ ο Χατζηδάκης συμπληρώνει ότι ενώ βλέπει τις νέες προσπάθειες με θετικό μάτι, ''πρέπει να δούμε και τη δουλειά τους πρώτα''.
Τι έχουν όμως να καταθέσουν οι νέοι παίκτες;
Σύμφωνα με τον Άγγελο Ιατρίδη, ''η Σαντορίνη αποτελεί ένα πολύ δυνατό brand name παγκοσμίως στο χώρο του κρασιού. Αυτό είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός που δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο από κανένα παραγωγό με έμφαση στην εξωστρέφεια. Υπό αυτή την έννοια υπάρχει ενδιαφέρον από την πλευρά μου για την δημιουργία αμπελο-οινικής εγκατάστασης στην Σαντορίνη. Επίσης αυτό που μπορώ να δηλώσω αυτή τη στιγμή είναι ότι θα απαιτηθεί μία έρευνα από την πλευρά μας για να εξετάσουμε τις παραμέτρους για μια τέτοια ενέργεια. Δεν μπορώ να προσδιορίσω με ακρίβεια αυτό το χρονικό διάστημα, αλλά σίγουρα θα απαιτηθούν κάποια χρόνια''. Από την άλλη, άλλα μεγάλα ονόματα του χώρου όπως ο Γιώργος Σκούρας παραμένουν πιστά στον τόπο του δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι ''έχω τόπο να υπηρετήσω και είμαι πολύ ευτυχισμένος και γεμάτος από την αγαπημένη μου Πελοπόννησο''.
Αναζητώντας το κοινό όραμα
Στην προσπάθεια να διαμορφωθεί ένα κοινό όραμα για το μέλλον της Σαντορίνης ώστε να καταφέρει να εξαργυρώσει την επιτυχία του ονόματός της-πλέον της προστασίας του αμπελώνα- διακρίνονται πολλές φωνές αλλά και μία σχετική σύγκλιση απόψεων που επικεντρώνεται στην ποιότητα των κρασιών.
Ο ανοιχτός διάλογος ξεκινά με τον Χατζηδάκη να υποστηρίζει ότι οι παραγωγοί πρέπει να στοχεύσουν στην διατήρηση της ποιότητας και την προβολή των κρασιών στις σωστές αγορές που δεν θέλουν "φθηνιάρικα" κρασιά, ενώ ο Γιάννης Τσέλεπος οραματίζεται αφενός μία ισχυρή περιφερειακή οργάνωση με προοπτική που λείπει αυτή τη στιγμή από το νησί και αφετέρου επιθυμεί να γίνουν επενδύσεις στον αμπελώνα όπως αυτές που έγιναν από Αργυρό και Σιγάλα, μιας και πιστεύει ότι αν βελτιωθεί ο αμπελώνας η παραγωγή μπορεί να αυξηθεί κατά 200 επιπλέον τόνους.

Νέες φυτεύσεις από Κτήμα Αργυρού Νέες φυτεύσεις από Κτήμα Αργυρού
Ο Σιγάλας βάζει στο τραπέζι της συζήτησης, πλέον της θωράκισης του αμπελώνα, και την αναδιάρθρωσή του με έμφαση στο Ασύρτικο που καλύπτει μόλις το 65-70% συνολικά. ''Έχουμε κάνει την πρόταση και μένει να πει το ναι ο Συνεταιρισμός. Οι ποικιλίες αυτές (π.χ. Αθήρι) είναι ακατάλληλες και πολύ ευαίσθητες στο βοτρύτη (σάπισμα). Θα πρέπει να δούμε το πραγματικό όφελος που θα έχουμε αν επεκτείνουμε τον αμπελώνα με περισσότερο Ασύρτικο, όμως πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι. Αυτό είναι δύσκολο αλλά όχι αδύνατο. Συγχρόνως όμως θα πρέπει να συμφωνήσουμε και στα υπόλοιπα θέματα του αμπελώνα συνολικά και όχι αποσπασματικά όπως επιδιώκει ο Συνεταιρισμός''.
Το σωστό μάρκετινγκ και η στόχευση σε premium κρασιά αποτελεί ένα άλλο σημείο σύγκλισης απόψεων μεταξύ των παραγωγών. Από τον Πρόεδρο της SantoWines που τονίζει ότι η σωστή κατεύθυνση είναι μετά την προτεραιότητα της προβολής και τόνωσης της μοναδικότητας του αμπελώνα, η επένδυση στο σύγχρονο marketing και ο σεβασμός στην παραδοσιακή καλλιεργητική τεχνική αλλά και στην ενίσχυση του αμπελοκαλλιεργητή, μέχρι τον Τσέλεπο που εστιάζει στην ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας ούτως ώστε να μην υποβαθμιστεί το νησί στον βωμό του προσωπικού κέρδους. Όπως καυστικά σχολιάζει ο Γεώργας ''δεν μπορεί να συζητάμε ότι δεν υπάρχει σταφύλι και να κάνουμε φασόν ή να πουλάμε φθηνά''.
Ομοφωνία φαίνεται να είναι η βάση για ένα κοινό όραμα και η έλλειψη της έρχεται να επιβεβαιώσει τα δεινά του ελληνικού υπερεγώ. ''Το σύνολο των παλιών και νέων παραγωγών πρέπει να ακολουθήσουν μια ενιαία πολιτική ώστε οι μεμονωμένες κινήσεις να λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά" προσκαλεί ο Μούντριχας ως νέος παίκτης στη Σαντορίνη από το 2012 με τον Βαλαμπούς να προσθέτει ότι ''είναι εξαιρετικά δύσκολο, όχι όμως αδύνατο να υπάρξει μία ενιαία φωνή και στρατηγική γιατί υπάρχουν πολύ μεγάλες αποστάσεις να διανυθούν και εγωισμοί. Δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμα κατανόηση των αποτελεσμάτων μιας συλλογικής προσπάθειας''.
Ισχυρό brand, o δρόμος για την premier league
Προκειμένου να κατακτήσει το Ασύρτικο της Σαντορίνης μία θέση στον ουρανό της premier league ο στόχος είναι πασιφανής και δεν είναι άλλος από αυτόν της δημιουργίας ενός ισχυρού brand. Πώς όμως μπορεί να επιτευχθεί αυτό όταν απουσιάζει η συνεννόηση μεταξύ των παραγωγών, μια κοινή φωνή για το μέλλον του Ασύρτικου;
Σύμφωνα με τον Περικλή Δράκο, διευθυντή εξαγωγών της Tsantalis σε στρατηγική συνεργασία με την SantoWines, ''η ταυτότητα (brand identity), η διατήρηση της ποιότητας (brand consistency) και η καινοτομία (innovation), όπως για παράδειγμα καταφέραμε με το αφρώδες Ασύρτικο της Santo, είναι το κλειδί για μια έντονη εξαγωγική δραστηριότητα. Έτσι θα μπορέσουμε να στοχεύσουμε μελλοντικά σε υψηλότερες τιμές λιανικής πλέον των 20 δολλαρίων''.
IMG_0997 (800x600)
Η εξωστρέφεια αποτελεί τον καταλυτικό παράγοντα για την διαμόρφωση ενός ισχυρού brand σύμφωνα με τον Χατζηδάκη μιας και ''στην Ελλάδα η Σαντορίνη είναι το πιο ισχυρό brand, δεν υπάρχει ανταγωνισμός. Έξω όμως είμαστε πολύ πίσω σε σχέση με την Αλσατία για παράδειγμα. Χρειάζονται πολλά να γίνουν." Ενώ ο Γεώργας δίνει έμφαση στην βελτίωσης της ποιότητας, και στην διατήρηση της ξεχωριστής ταυτότητας προκειμένου η Σαντορίνη να βρει μια θέση στην διεθνή εστίαση. "Το ζητούμενο είναι ακόμα να μην δημιουργούνται άκρα με απαγορεύσεις που δημιουργούν αντιπάθειες", ολοκληρώνει την τοποθέτηση του.
Επίθεση στον ασκό ξεκινά ο Σιγάλας καλώντας για ενισχύσεις από τους άλλους παραγωγούς. ''Κανένα οινοποιείο να μην πουλάει σε ασκό" τονίζει και επιχειρηματολογεί στη συνέχεια, "θα μου πείτε ότι ο ασκός είναι φαινόμενο όλης της Ελλάδας αλλά από την στιγμή που υπάρχει πρόβλημα πρώτης ύλης θα πρέπει να το δούμε αλλιώς. Χωρίς τον ασκό που έχει κατακλύσει όλες τις ταβέρνες του νησιού είναι ξεκάθαρο ότι θα ανέβει και η εικόνα των κρασιών ιδίως στους ξένους που θα τους αποτυπωθεί η σωστή διάσταση της Σαντορίνης. Και επειδή θα με ρωτήσετε για τις πιέσεις, υπάρχει λύση κι εκεί, δημιουργούμε ένα νέα προϊόν αποστάζοντας τσίπουρο, ίσως και σε ένα κοινό αποστακτήριο''.
Έμφαση στο Ασύρτικο καταλήγει ο Τσέλεπος. "Να συμφωνήσουμε όλοι οι παραγωγοί ότι η Σαντορίνη θα βγάζει μόνο premium κρασιά, έντιμα σε ανοικτή συζήτηση. Να βάλουμε στόχους και όχι χτυπήματα κάτω από τη μέση. Εμείς έχουμε ως στόχο μόνο premium κρασιά από Πύργο, Εμπόρειον και Ακρωτήρι με στόχο σταδιακά να πάμε στις 40-50.000 φιάλες. Φέτος θα είμαστε στις 10.000 φιάλες γιατί ξεπατώσαμε 40% που δεν ήταν Ασύρτικα'', δηλώνει χαρακτηριστικά.
Το λογαριασμό παρακαλώ! 
Θα ρωτήσετε φυσιολογικά πόσο πουλιέται έξω μια Σαντορίνη συγκριτικά και με την Ελληνική αγορά και με τους ανταγωνιστές της. Υπολογίστε σαν γενικό κανόνα για την βασική Σαντορίνη ενός παραγωγού τα 10-12 ευρώ στην Ελλάδα που μεταφράζονται στην Aγγλία στις £12-15 και στην Αμερική περίπου στα $20-25. Εκεί περίπου κυμαίνονται οι τιμές λιανικής, δημιουργώντας ίσως την ψευδαίσθηση ότι η Σαντορίνη είναι πολύ φθηνή σε σχέση με τον ανταγωνισμό που ακούει για παράδειγμα στο όνομα Chablis. Σίγουρα θα δημιουργηθεί όμως προβληματισμός, μόλις μελετήσουμε τις τιμές λιανικής των μεγάλων οίκων όπως Fevre και Moreau. Για παράδειγμα, η Σαντορίνη του Σιγάλα πωλείται στους Berry Borthers & Rudd στα £16.95 με το φθηνότερο απλό Chablis Samuel Billaud στις £15.50 και η Σαντορίνη του Χατζηδάκη στα Waitrose £11.99 με Chablis L.Mοreau στα £15.99.
Ο Γιάννης Παρασκευόπουλος του Κτήματος Γαία, μας περιγράφει γλαφυρότατα την εξέλιξη των πραγμάτων. ''Μετά την δήλωση της Jancis Robinson περί μοναδικότητας του Ασύρτικου το ανώριμο περιβάλλον των οινοποιών αντέδρασε με την βεβιασμένη κίνηση, να πάμε να εισπράξουμε την δουλειά των άλλων. Αντί αυτού θα έπρεπε να είχε πρώτα γίνει το Icon ελληνικό κρασί που θα ανέβαζε τις τιμές και των υπολοίπων. Επομένως όλοι άρχισαν να θέλουν Σαντορίνες που φυσιολογικά διπλασίασε από το 2012 τις τιμές σταφυλιού. Και τότε εμείς αρχίσαμε να ζορίζουμε την ελληνική αγορά ανεβάζοντας τις τιμές. Η παγκόσμια αγορά όμως λειτουργεί διαφορετικά όπως ξέρετε και δεν εκβιάζεται. Το λογικό είναι να ακριβαίνουν πρώτα τα κρασιά και μετά τα σταφύλια αλλά εμείς πρωτοτυπήσαμε κι εδώ''. Παρόλα αυτά η χρυσή ευκαιρία της επιτυχίας δεν έχει ακόμα χαθεί μιας και όπως διαβεβαιώνει ο Παρασκευόπουλος για πρώτη φορά το σουηδικό μονοπώλιο Systembolaget έβγαλε tender(σ.σ φάκελος προδιαγραφών) για ελληνικό κρασί στα 6 ευρώ, που συνήθως κυμαίνεται στα 2-3 ευρώ.
Γύρος δεύτερος λοιπόν, η μάχη των τιμών!
''Υπάρχει μεγάλη συζήτηση'' μας εξομολογείται ο Χατζηδάκης ''να πάμε από το 1-1.5 ευρώ το κιλό στα 2 ευρώ για να είναι βιώσιμος ο αμπελώνας και σαφώς πιστεύω ότι υπάρχει δυνατότητα να βελτιωθεί η τιμή αρκεί να ανέβει η ποιότητα''. Από την σκοπιά του ο Τσέλεπος προτάσσει μία τιμή 12-15 ευρώ ex-cellar -που θα αντιστοιχεί στα 20-25 ευρώ στο ράφι- ως στόχο, ενώ υποστηρίζει ότι βασικό μέλημα είναι να δημιουργηθούν επαγγελματίες αμπελουργοί που να αξίζουν. "Είμαι κατά του να δίνεις ανεξέλεγκτες τιμές. Πρέπει να γίνονται συμβόλαια και να συμβουλεύουν τους καλλιεργητές'' σημειώνει.
Από την άλλη πλευρά ο Γεώργας θεωρεί ότι ο αμπελώνας είναι οικονομικά βιώσιμος και ότι για να ανεβεί η τιμή πρέπει να ανεβεί και η ζήτηση και στο δρόμο που χάραξε ο Τσέλεπος υπέρ του Ασύρτικου, συμπληρώνει "καλό είναι οι παραγωγοί να επικεντρωθούν στο Ασύρτικο και ξεριζώσουν τα άλλα αμφιβόλου ποιότητας μαύρα (Μανδηλαριές)''.
Σε παρόμοιο πνεύμα κινείται και ο Καφούρος υποστηρίζοντας ότι ο αμπελώνας εξασφαλίζει σήμερα τις υψηλότερες τιμές πανελληνίως ανά κιλό σταφυλιού και ότι μέσα από ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης (δεδομένου ότι τα περισσότερα αμπελοτεμάχια έχουν γερασμένα πρέμνα και ανάμεικτες ποικιλίες) μπορεί να πετύχει υψηλότερες παραγωγές και ικανοποιητικό εισόδημα''. Τονίζει όμως ότι η Σαντορίνη ''δεν πρέπει να καταλήξει μια ''φούσκα'', ούτε ως προς την τιμή της αγοράς της πρώτης ύλης ούτε ως προς την τιμή πώλησης του τελικού προϊόντος''.
Στην αντιπέρα όχθη, αυτή που δίνει έμφαση πρώτα στην αύξηση της υπεραξίας του κρασιού συναντάμε Σιγάλα και Μούντριχα. Για τον Σιγάλα "it's meant to be", όπως λένε και οι φίλοι μας οι 'Αγγλοι, θεωρώντας ότι η ''Σαντορίνη είναι καταδικασμένη να πουλάει ακριβά και αυτό θα είναι όφελος προς όλους αρκεί να το καταλάβουνε. Η μοναδικότητά της μπορεί να οδηγήσει τις τιμές της απλής Σαντορίνης στα 20-30 ευρώ και των πιο ειδικών εμφιαλώσεων ακόμα ψηλότερα πάνω από τα 40-50 ευρώ. Εμείς έχουμε ήδη το Νυχτέρι που πωλείται στα 35-36 ευρώ. Αν δεν μπορέσουμε να το κάνουμε αυτό ο αμπελώνας δεν θα μπορέσει να διατηρηθεί.'' Ενώ ο Μούντριχας καταλήγει ότι ''πρέπει πρώτα να αποκτήσουν υπεραξία τα κρασιά και στη συνέχεια να αμείβονται οι αμπελουργοί αντίστοιχα. Φέτος πάει προς τα 2 ευρώ το κιλό για το σταφύλι που οδηγεί στην οικονομικότερη Σαντορίνη στα περίπου 10 ευρώ''.
Βλέποντας μέσα από την κρυστάλλινη σφαίρα 
Προκαλώντας το μέλλον, ρωτήσαμε τους παραγωγούς που βλέπουν την Σαντορίνη σε 5 χρόνια, για να γίνουμε αποδέκτες μηνυμάτων συγκρατημένης αισιοδοξίας.
''Πιο αναγνωρίσιμα κρασιά αν διατηρήσουμε ποιότητα'' λέει ο Χατζηδάκης, ''η σε επίπεδο Chablis Premier Cru ή πάρα πολύ χαμηλά'' η άποψη του Γεώργα, ''πιο ψηλά και θα κάνουμε ότι μπορούμε γι'αυτό'' συμπληρώνει ο Τσέλεπος.
Δύο ενδεχόμενα διαβλέπει επίσης ο Σιγάλας ''ή προβληματιζόμαστε και μπαίνουμε στην ωραία περιπέτεια να δημιουργήσουμε τις υποδομές για κάτι μεγάλο ή λειτουργεί ο κακός εαυτός και η μικροπολιτική και η Σαντορίνη μένει στην άκρη με ένα δάκρυ στο μάγουλο'' ενώ για τον Μούντριχα αν ξεπεραστούν τα κακά του Ελληνικού λαού, η Σαντορίνη από εθνικός θησαυρός μπορεί να γίνει παγκόσμιο brand, ''διαφορετικά θα μας ξεπεράσουν άλλες περιοχές όπως η Σικελία''.
Κλείνοντας τους ασκούς του Αιόλου, συναντάμε για άλλη μια φορά τον φιλειρηνιστή Βαλαμπούς να μας λέει ότι υπάρχει πολύ χώρος για εξέλιξη. ''Βλέπω την Σαντορίνη καλύτερη, πιο γνωστή και ακριβότερη εάν κατορθώσουμε να πετύχουμε μία συνεννόηση μεταξύ μας αλλιώς πιθανότατα ρημαγμένη και ζημιογόνα'', καταλήγει.
Chez Santorini: η δική μας καμπάνια 
Τι μέλλει γενέσθαι? Το θέμα της αύξησης της τιμής είναι συνδεδεμένο με τις αγορές που απευθύνεσαι. Εάν η Σαντορίνη ακολουθήσει αποκλειστικά τον δρόμο των premium αγορών είναι δεδομένο ότι αργά ή γρήγορα θα αυξήσει τις τιμές της. Μπορεί αυτό να είναι αρνητικό για τον Έλληνα καταναλωτή που θα περιορίσει αναγκαστικά την κατανάλωση της Σαντορίνης, αλλά θα είναι προς όφελος των υπολοίπων αφού το κέρδος για όλους τους μετέχοντες θα είναι μεγαλύτερο.
Ίσως η ύπαρξη ενός τοπικού μοντέλου λειτουργίας που θα εκφράζει μία κοινή φωνή προς τα έξω για όλα τα θέματα, να είναι πιθανόν μία εύλογη λύση. Ένα τέτοιο μοντέλο με τις σωστές αναλογίες για μεγαλύτερες και μικρότερες επιχειρήσεις, θα μπορέσει να ισχυροποιήσει εμπορικά το brand Σαντορίνη και να πετύχει καλύτερα οικονομικά οφέλη για όλους. Ωστόσο, αν και η συνέργεια μεταξύ των παραγωγών ηχεί αγγελικά στα αυτιά του οινικού κόσμου, στην πραγματικότητα απαιτείται μια εξαιρετικά προσεκτική προσέγγιση για να κατορθωθεί να υλοποιηθεί μία συνεργασία.
Το λεγόμενο ''cluster effect'' που θέλει επιχειρήσεις να δουλεύουν μαζί ισχυροποιώντας τα κέρδη και στο οποίο οφείλεται ένα κομμάτι της επιτυχίας περιοχών όπως η Ριόχα και η Καμπανία με την τελευταία να έχει καταφέρει να διατηρήσει και την πολυφωνία του αμπελώνα της, μας δείχνει το δρόμο. Είναι στην φύση μας σαν Έλληνες να θεωρούμε ότι εμείς ξέρουμε "καλύτερα" την λύση από τον γείτονά μας που έχει χαθεί στην ραστώνη της άγνοιάς του. Ευτυχώς, το έντονο Μπλε της Σαντορίνης μας καλεί να ξεπεράσουμε την κακή μας φύση και να συνεργαστούμε όλοι μαζί για να πετύχουμε μια πιο ισχυρή παρουσία του brand Σαντορίνη. Γιατί μαζί μπορούμε να κάνουμε και περισσότερα πράγματα και καλύτερα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου