Πηγή ¨Το Βήμα"
Τα βασικότερα ζητήματα σχετικά με τον αιγιαλό και την παραλία ρυθμίζονται από τον νόμο 2971/2001. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ο αιγιαλός και η παραλία είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο οφείλει να τα προστατεύει εξασφαλίζοντας ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση του κοινού προς αυτά. Στον αιγιαλό και στην παραλία δεν επιτρέπεται η κατασκευή κτισμάτων, παρά μόνο για την επιδίωξη κοινωφελών περιβαλλοντικών και πολιτιστικών σκοπών, για την εξυπηρέτηση υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος και για απλή χρήση. Ως απλή χρήση του αιγιαλού και της παραλίας νοείται κάθε χρήση, εφόσον από αυτή δεν παραβιάζεται ο προορισμός τους ως κοινόχρηστων πραγμάτων και δεν επέρχεται αλλοίωση στη φυσική μορφολογία τους και στα βιοτικά στοιχεία τους. Παράδειγμα απλής χρήσης είναι η άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού (όπως εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, καθισμάτων, ομπρελών, λειτουργία τροχήλατου αναψυκτηρίου κ.λπ.).
Στο ζήτημα της προστασίας των ακτών αναφέρεται και ο νόμος 1337/1983, από την έναρξη της ισχύος του οποίου σε περιοχές εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή οικισμών προ του 1923 και σε ζώνη πλάτους 500 μ. από την ακτή δεν επιτρέπονται οι περιφράξεις. Κατ' εξαίρεση περιφράξεις επιτρέπονται για την προστασία καλλιεργειών, που η περίφραξή τους είναι αναγκαία για την προστασία τους και την προστασία του κοινού από φυτοφάρμακα, ή για ειδικές χρήσεις, όπως ιδίως τουριστικές - ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, οργανωμένες πλαζ, βιομηχανικές εγκαταστάσεις ή χώροι και εγκαταστάσεις τεχνικής εξυπηρέτησης οικισμών. Οι περιφράξεις πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση 50 μέτρων από τη γραμμή αιγιαλού. Για τις ειδικές καλλιέργειες επιτρέπεται η περίφραξή τους και σε απόσταση μικρότερη των 50 μέτρων, όταν δεν παρεμποδίζεται η παράλληλη προς τη γραμμή αιγιαλού προσπέλαση του κοινού. Η απόσταση αυτή καθορίζεται κατά περίπτωση από τις κατά τόπους πολεοδομικές υπηρεσίες ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες και δεν μπορεί να είναι μικρότερη από ενάμισι (1,5) μέτρο. Η περίφραξη των τουριστικών εγκαταστάσεων τοποθετείται σε απόσταση όχι μεγαλύτερη από πέντε (5) μέτρα γύρω από το περίγραμμα του κτιρίου. Για τις κατασκηνώσεις οι περιφράξεις καθορίζονται κατά περίπτωση από τις πολεοδομικές υπηρεσίες, ύστερα από πρόταση του ΕΟΤ. Σε κάθε περίπτωση επιβάλλεται να αφήνεται απερίφρακτο τμήμα γηπέδου πλάτους τριών (3) μέτρων, τουλάχιστον στο ένα όριο του γηπέδου. Σε περίπτωση που το πρόσωπο του γηπέδου το παράλληλο προς την ακτή είναι μεγαλύτερο ή ίσο με τριακόσια (300) μέτρα, επιβάλλεται σε κάθε τμήμα γηπέδου, που δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 300 μέτρα, να διακόπτεται η περίφραξη και να αφήνεται απερίφρακτο τμήμα του γηπέδου, κάθετο προς την ακτή, πλάτους τουλάχιστον τριών μέτρων.
Αναφορικά με τις επιτρεπτές παρεμβάσεις σε αιγιαλό ή παραλία ο αναγκαστικός νόμος 2344/1940 προβλέπει ότι σε μέρη που λόγω της σύστασης του εδάφους προκαλείται διάβρωση του αιγιαλού ή της παραλίας από τη θάλασσα, επιτρέπεται η κατασκευή τεχνικών έργων στον αιγιαλό ή στην παραλία για την αποτροπή της διάβρωσης, κατόπιν σχετικής αδείας. Τα έργα που κατασκευάζονται με τον τρόπο αυτό από ιδιώτες ανήκουν στο Δημόσιο.
Συμπερασματικά, η ισχύουσα νομοθεσία φαίνεται να παρέχει επαρκή προστασία στα ευπαθή αυτά οικοσυστήματα (αιγιαλό και παραλία). Το πραγματικό ζήτημα όμως εντοπίζεται στην πλημμελή εφαρμογή της από τα διοικητικά όργανα της πολιτείας.
Ο κ. Κώστας Χ. Χρυσόγονος είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Τα βασικότερα ζητήματα σχετικά με τον αιγιαλό και την παραλία ρυθμίζονται από τον νόμο 2971/2001. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του ο αιγιαλός και η παραλία είναι πράγματα κοινόχρηστα και ανήκουν κατά κυριότητα στο Δημόσιο, το οποίο οφείλει να τα προστατεύει εξασφαλίζοντας ελεύθερη και ακώλυτη πρόσβαση του κοινού προς αυτά. Στον αιγιαλό και στην παραλία δεν επιτρέπεται η κατασκευή κτισμάτων, παρά μόνο για την επιδίωξη κοινωφελών περιβαλλοντικών και πολιτιστικών σκοπών, για την εξυπηρέτηση υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος και για απλή χρήση. Ως απλή χρήση του αιγιαλού και της παραλίας νοείται κάθε χρήση, εφόσον από αυτή δεν παραβιάζεται ο προορισμός τους ως κοινόχρηστων πραγμάτων και δεν επέρχεται αλλοίωση στη φυσική μορφολογία τους και στα βιοτικά στοιχεία τους. Παράδειγμα απλής χρήσης είναι η άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού (όπως εκμίσθωση θαλάσσιων μέσων αναψυχής, καθισμάτων, ομπρελών, λειτουργία τροχήλατου αναψυκτηρίου κ.λπ.).
Στο ζήτημα της προστασίας των ακτών αναφέρεται και ο νόμος 1337/1983, από την έναρξη της ισχύος του οποίου σε περιοχές εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων ή οικισμών προ του 1923 και σε ζώνη πλάτους 500 μ. από την ακτή δεν επιτρέπονται οι περιφράξεις. Κατ' εξαίρεση περιφράξεις επιτρέπονται για την προστασία καλλιεργειών, που η περίφραξή τους είναι αναγκαία για την προστασία τους και την προστασία του κοινού από φυτοφάρμακα, ή για ειδικές χρήσεις, όπως ιδίως τουριστικές - ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, οργανωμένες πλαζ, βιομηχανικές εγκαταστάσεις ή χώροι και εγκαταστάσεις τεχνικής εξυπηρέτησης οικισμών. Οι περιφράξεις πρέπει να τοποθετούνται σε απόσταση 50 μέτρων από τη γραμμή αιγιαλού. Για τις ειδικές καλλιέργειες επιτρέπεται η περίφραξή τους και σε απόσταση μικρότερη των 50 μέτρων, όταν δεν παρεμποδίζεται η παράλληλη προς τη γραμμή αιγιαλού προσπέλαση του κοινού. Η απόσταση αυτή καθορίζεται κατά περίπτωση από τις κατά τόπους πολεοδομικές υπηρεσίες ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες και δεν μπορεί να είναι μικρότερη από ενάμισι (1,5) μέτρο. Η περίφραξη των τουριστικών εγκαταστάσεων τοποθετείται σε απόσταση όχι μεγαλύτερη από πέντε (5) μέτρα γύρω από το περίγραμμα του κτιρίου. Για τις κατασκηνώσεις οι περιφράξεις καθορίζονται κατά περίπτωση από τις πολεοδομικές υπηρεσίες, ύστερα από πρόταση του ΕΟΤ. Σε κάθε περίπτωση επιβάλλεται να αφήνεται απερίφρακτο τμήμα γηπέδου πλάτους τριών (3) μέτρων, τουλάχιστον στο ένα όριο του γηπέδου. Σε περίπτωση που το πρόσωπο του γηπέδου το παράλληλο προς την ακτή είναι μεγαλύτερο ή ίσο με τριακόσια (300) μέτρα, επιβάλλεται σε κάθε τμήμα γηπέδου, που δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο από 300 μέτρα, να διακόπτεται η περίφραξη και να αφήνεται απερίφρακτο τμήμα του γηπέδου, κάθετο προς την ακτή, πλάτους τουλάχιστον τριών μέτρων.
Αναφορικά με τις επιτρεπτές παρεμβάσεις σε αιγιαλό ή παραλία ο αναγκαστικός νόμος 2344/1940 προβλέπει ότι σε μέρη που λόγω της σύστασης του εδάφους προκαλείται διάβρωση του αιγιαλού ή της παραλίας από τη θάλασσα, επιτρέπεται η κατασκευή τεχνικών έργων στον αιγιαλό ή στην παραλία για την αποτροπή της διάβρωσης, κατόπιν σχετικής αδείας. Τα έργα που κατασκευάζονται με τον τρόπο αυτό από ιδιώτες ανήκουν στο Δημόσιο.
Συμπερασματικά, η ισχύουσα νομοθεσία φαίνεται να παρέχει επαρκή προστασία στα ευπαθή αυτά οικοσυστήματα (αιγιαλό και παραλία). Το πραγματικό ζήτημα όμως εντοπίζεται στην πλημμελή εφαρμογή της από τα διοικητικά όργανα της πολιτείας.
Ο κ. Κώστας Χ. Χρυσόγονος είναι καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου