Γιατί η Σομαλία έχει την πιο επιτυχημένη κοινωνία της Αφρικής… ’

πηγη: http://www.ecokorinthia.gr/



By CHARLES ONYANGO-OBBO
 Εφημερίς ‘The East African’Εάν επρόκειτο να χαθούμε όλοι μας, η ειρωνεία είναι ότι οι πιο φτωχοί κάτοικοι της Αφρικής και κυρίως οι πολυβασανισμένοι ποιμένες της, θα εχάνοντο τελευταίοι.   
 Όταν παρακολουθούμε χιλιάδες Σομαλούς να αφήνουν τα  πατρικά τους εδάφη και να φτάνουν κάτισχνοι και εξαθλιωμένοι  στα στρατόπεδα προσφύγων της βόρειας Κένυας έχοντας αφήσει πίσω τους ανθρώπους να πεθαίνουν από την πείνα, όλος  ο κόσμος μέσα σε όλα αυτά  είναι φυσικό να βλέπει  μόνο την απελπισία αυτών των ανθρώπων.

Αλλά υπάρχει και μια άλλη πιο σύνθετη πλευρά σε όλη αυτή την ιστορία. Για να την καταλάβει κανείς πρέπει να κοιτάξει αναγύρω στην ήπειρο αυτή και να δει τους απανταχού φτωχούς Αφρικανούς και τις ποιμενικές τους κοινότητες, όπως εκείνες πχ που βρίσκονται στις περιοχές της Turkana της Κένυας και της Karamoja της Ουγκάντα.
 Ένας φίλος, λόγιος από την Ουγκάντα, μου έλεγε  ότι εκείνο που θαύμαζε πιο πολύ στους ανθρώπους της Αφρικής, ήταν η προσαρμοστικότητα των φτωχών ποιμένων της. ‘Η μεσαία τάξη της Αφρικής βρίσκεται πολύ συχνά σε καταστάσεις κρίσης, όχι όμως και οι ποιμένες της ηπείρου αυτής’, συνήθιζε να λέει.
 Ο λόγος για αυτό το γεγονός, υποστήριζε, είναι επειδή οι πληθυσμοί αυτοί ζουν στην έσχατη φτώχεια. Οι ίδιοι παράγουν την τροφή τους και δεν την αγοράζουν από τα σούπερ μάρκετ. Έτσι δεν πλήττονται καθόλου από την άνοδο των τιμών των τροφίμων και του πληθωρισμού.
 Ανακυκλώνουν με απόλυτη ακρίβεια το κάθετι, και χρησιμοποιούν πχ τα μαγειρικά σκεύη και άλλα δοχεία τα οποία η μεσαία τάξη πετάει από δω και από κει. Δεν στενοχωριούνται από την έλλειψη ψυγείων, επειδή αποθηκεύουν το κρύο νερό σε ειδικά αυτοσχέδια  δοχεία.
 Με αυτή την έννοια, οι φτωχές και περιθωριοποιημένες ποιμενικές κοινότητες  της Αφρικής είναι πράγματι οι πιο ‘πετυχημένες κοινωνίες’ της ηπείρου αυτής. Επειδή ζουν στα όρια της έσχατης φτώχειας, είναι πολύ πιο ευάλωτες μόνο σε δύο ακραίες και  επικίνδυνες καταστάσεις: Στις συνθήκες της απόλυτης πείνας και της μεγάλης περιβαλλοντικής υποβάθμισης.
 Η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν τους αγγίζει, και τα σπίτια τους δεν κινδυνεύουν από κάποιον πλειστηριασμό.  Αυτός είναι ένας λόγος γιατί σε μερικές κοινωνίες όταν κάποιος αυτοκτονήσει, όλο το χωριό σηκώνεται και φεύγει. Οι άνθρωποι που αισθάνονται τους άλλους ως συντρόφους τους, σε αυτά εδώ  τα μέρη, δεν  αυτοκτονούν.
 Αλλά με εμάς εδώ τους ανθρώπους των αστικών κέντρων, όταν κάποιος χάσει τη δουλειά του ή όταν  εγκαταλείψει  η γυναίκα ή ο άντρας το έτερον ήμιση, ο  άλλος  μπορεί να πηδήξει από το μπαλκόνι μιας πολυκατοικίας και να αυτοκτονήσει.
 Ένας Κενυάτης –Σομαλός φίλος, μου έλεγε ότι ό ίδιος και οι καλύτεροί του φίλοι συνήθιζαν να περπατάνε  μέρες ολόκληρες, για να πάνε στο σχολείο, όταν ήταν μικροί. Όταν επέστρεφαν στο χωριό τους για διακοπές, μπορούσαν να ανακαλύψουν ότι το χωριό τους είχε μετακινηθεί 60 χιλιόμετρα μακριά και ότι έπρεπε να πάνε εκεί και να ψάξουν,  για να βρουν το νέο τους σπίτι. Μεγάλωσε με μια εντελώς διαφορετική αντίληψη για την έννοια ‘του σπιτιού’ και για τις βεβαιότητες της καθημερινότητας που έχει ένα παιδί μιας τυπικής μεσαίας τάξης.
 Αυτό αντανακλάται και στην ιδιοσυγκρασία του. Είναι πολύ ήρεμος και είναι σχεδόν αδύνατο να τον αναστατώσει κάποιος. Όταν κάποιος δίπλα του του παραπονιέται για διάφορα πράγματα, αυτός απλά γέρνει λίγο προς τα πίσω το κεφάλι του και χαμογελάει. Εκτός και αν δει χειρότερα απ` όσα ζούσε ως παιδί, όταν πήγαινε με τα  πόδια στο σχολείο στις ημιάγονες περιοχές της βόρειας Κένυας, τότε μπορεί να ταραχθεί.
 Έτσι, αν  φανταστούμε την παγκόσμια οικονομία να χειροτερεύει και το δολάριο της Αμερικής μαζί με το Ευρώ να καταρρέουν και τα τοπικά μας νομίσματα να πηγαίνουν κατά διαβόλου, τότε θα μπορούσε να δει κανείς σε εμάς γάμους να διαλύονται, ελπίδες να διαψεύδονται, αυτοκτονίες, δολοφονίες, ταπείνωση από την απώλεια του κοινωνικού γοήτρου και πολλά παιδιά να εγκαταλείπουν το σχολείο.
 Οι ποιμενικές όμως κοινότητες της Turkana, της Moyale, της  Karamoja, και οι φτωχοί κάτοικοι των χωριών μας, απλά θα συνεχίσουν τον ίδιο τρόπο της ζωής τους. Πολλά παιδιά θα εξακολουθήσουν να μην πηγαίνουν στο σχολείο, θα συνεχίσουν όμως να αποχτούν τη σοφία της ζωής, καθώς θα διασχίζουν εχθρικές γαίες ψάχνοντας για βοσκές για τα γελάδια και τις καμήλες τους- κραδαίνοντας Καλάσνικοφ ενάντια σε φαύλους ζωοκλέφτες.
 Εάν επρόκειτο να χαθούμε όλοι μας, η ειρωνεία είναι ότι οι πιο φτωχοί κάτοικοι της Αφρικής και κυρίως οι πολυβασανισμένοι ποιμένες της, θα εχάνοντο τελευταίοι.   
 Μετάφραση, Μαστοράκης Γιάννης