Το στρες της κρίσης δημιουργεί στρατιές καινούργιων υπερτασικών

http://thehellenicmail.gr

Συνέντευξη του καρδιολόγου, κ. Γιάννη Μπουτσικάρη, στη Mail

Πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της πίεσης, σε σχέση με τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού;

Ο υπερτασικός ασθενής, αυτός που γνωρίζει ότι έχει πρόβλημα με την πίεσή του, θα πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθεί τον γιατρό του. Θα πρέπει να κάνει μια επαναξιολόγηση στα φάρμακα που παίρνει, αν χρειάζεται κάποια σχετική μείωση, θα πρέπει να ενυδατώνεται σωστά, να προτιμάει τον ίσκιο και να μην εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες.

Και όχι επίπονη άσκηση, να υποθέσω;

Η επίπονη άσκηση κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, σε υψηλές και ακραίες θερμοκρασίες θα πρέπει, σίγουρα,  να αποφεύγεται.

Πώς μπορούμε να κρατάμε την πίεσή μας σε φυσιολογικά επίπεδα;

Τα φυσιολογικά επίπεδα πίεσης εξατομικεύονται σε κάθε ασθενή. Αν παίρνουν φάρμακα, θα πρέπει να ακολουθούν πιστά τη φαρμακευτική αγωγή τους. Αυτή, συνήθως, συνοδεύεται από κάποια διαιτητική αγωγή, και από κάποια μορφή άσκησης. Θα πρέπει να τους παρακολουθούμε. Εάν δεν παίρνουνε φάρμακα, και γνωρίζουνε ότι  έχουν κάποια αστάθεια στην πίεσή τους, καλό θα ήταν να την μετρούν μερικές φορές, να την παρακολουθούν.

Αν δει κάποιος την πίεσή του να ανεβαίνει, στιγμιαία, τι θα πρέπει να κάνει;

Καταρχήν, θα πρέπει να παρακολουθήσει εάν αυτό επαναλαμβάνεται συχνά, σε ένα διάστημα 10-15

ημερών. Θα πρέπει να παρακολουθήσει, επίσης, ποιες ώρες αυξάνεται η πίεσή του, δηλαδή αν πρόκειται για πρωινή υπέρταση ή απογευματινή, αν είναι αυξημένη η μικρή είτε η μεγάλη του πίεση. Αφού κάνει μια καταγραφή, θα πρέπει να συμβουλευτεί τον γιατρό του, τον παθολόγο, τον καρδιολόγο, τον υπερτασιολόγο, για να ρυθμίσει την πίεσή του.

Ένας στους τρεις αντιμετωπίζει προβλήματα υψηλής πίεσης, λόγω τους στρες, στην ηλικία των 30-40 ετών.

Το στρες είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας. Τα τελευταία χρόνια, το στρες που ζούμε στη χώρα μας, θα δημιουργήσει μια ολόκληρη στρατιά από καινούργιους υπερτασικούς. Στην ιεραρχία της αιτιολογίας  της υπέρτασης, το στρες κατέχει μια εξέχουσα θέση.

Πώς αντιμετωπίζεται αυτό; Τι μπορεί να κάνει αυτός που δεν είναι υπερτασικός, όμως βλέπει μια φορά την ημέρα ότι η πίεσή του αυξάνεται, σε επικίνδυνο βαθμό;

Αυτό εξαρτάται από την ηλικία, το φύλο και άλλους παράγοντες όπως συνυπάρχοντα νοσήματα, την εργασιακή σχέση που έχει, καθώς και άλλα προβλήματα, οικογενειακά,ατομικά. Πέρα από την ηλικία του ασθενούς, πέρα από την παρακολούθησή του, θα πρέπει να δούμε κατά πόσο η αρτηριακή πίεση έχει δημιουργήσει βλάβες σε κάποια όργανα στόχους. Η πίεση, πέρα από τη δευτεροπαθή υπέρταση, για την οποία ξέρουμε από πού προέρχεται, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ως μια οντότητα που προκαλεί βλάβες σε όργανα στόχους. Όργανα στόχοι είναι ο εγκέφαλος, η καρδιά, τα μάτια, τα νεφρά, τα περιφερειακά αγγεία. Όλα αυτά θα πρέπει να ελέγχονται. Αφού ελεγχθούν και δούμε τι βλάβες υπάρχουν, θα πρέπει να χορηγηθεί παράλληλα και η ανάλογη αγωγή, διαιτητική, φαρμακευτική, αποφυγή του στρες, κατά το δυνατόν.

Πώς μπορεί να καταλάβει κάποιος που δεν έχει αντιμετωπίσει ποτέ του αντίστοιχα προβλήματα στο παρελθόν, που δεν έχει πάει ποτέ του σε γιατρό, ότι έχει πρόβλημα με την πίεσή του;

Θα πρέπει μετά από κάποια ηλικία, έχοντας πάντα κατά νου το κληρονομικό ιστορικό (του πατέρα και της μητέρας), να ελέγχουμε κατά καιρούς, έστω και σποραδικά, την πίεσή μας.

Υπάρχουν, όμως, «καμπανάκια», που θα μας οδηγήσουν στη σκέψη ότι αντιμετωπίζουμε πρόβλημα;

Υπάρχουν κάποια καμπανάκια. Μερικές φορές, το ανακαλύπτουμε τυχαία από μια επίσκεψη στον οφθαλμίατρο, από το «τσαλάκωμα» των αγγείων του αμφιβληστροειδή. Υπάρχουν καμπανάκια από μια τυχαία εξέταση σε ένα γιατρό. Μπορεί κάποιος να έχει μια ίωση, να μετρήσει την πίεσή του, και να δει ότι έχει υψηλή πίεση. Η πίεση που θα δημιουργήσει συμπτώματα είναι, συνήθως, πάρα πολύ υψηλή. Αυτό που λέμε ότι πονάει το κεφάλι μας, η υπερτασική εγκεφαλοπάθεια, οι διαταραχές προσανατολισμού, οι διαταραχές στην όραση, η καρδιακή ανεπάρκεια, προκαλούνται από υψηλές πιέσεις. Δεν είναι το σύνηθες σε μια μέση αύξηση της  πίεση.

Ποια είναι μια μέση πίεση;

Μια αυξημενη πίεση είναι τόσο η άνοδος της συστολικής ή της διαστολικής πίεσης, σε επίπεδα πάνω από αυτά που εμείς θεωρούμε οριακά. Μια ήπια βαρύτητα πίεσης είναι πάνω από 140 με 90 mmHg. Αυτό που λέμε 14-9. Μια πίεση που διαβαθμίζεται πάνω από το 16-10 είναι πίεση μέσης βαρύτητας.

Πολλές φορές παρατηρείται ότι η μεγάλη πίεση είναι σε σχετικά φυσιολογικά επίπεδα, αλλά η μικρή πίεση βρίσκεται στο 10. Τι συμβαίνει εκεί;

Μπορεί να συμβεί. Μπορεί να έχει κανείς μια ιδιοπαθή διαστολική υπέρταση, μια αύξηση της διαστολική πίεσης, με κάποια άλλη αιτιολογία, είτε οργανική, είτε ιδιοπαθή. Είναι πολλοί υπερτασικοί, που εξαφανίζουν μόνο τέτοιου είδους πίεση. Μπορεί, παράλληλα, να οφείλεται και σε υπερβολική κατανάλωση αλατιού. Ένας συνήθης λόγος για τον οποίο ανεβαίνει η μικρή πίεση είναι η κατανάλωση αλατιού. Το αλάτι κρατάει το νερό, είναι αυτό που λέμε υπερφόρτωση όγκου, στην ιατρική ορολογία. Αυτό αυξάνει τον όγκο, και κατ’ επέκταση την πίεση, στο αγγειακό μας σύστημα. Αυτό αντιμετωπίζεται με διαιτητική και ενίοτε φαρμακευτική αγωγή.

Με πολύ νερό;

Το νερό που θα πιεί κάποιος είναι προκαθορισμένο, εκτός αν υπάρχει κάποια αντένδειξη στο να πιει κάποιος πολύ νερό, όπως συμβαίνει με τους νεφροπαθείς.

Ποιο θα πρέπει να είναι το 24ωρο των υπερτασικών, των οποίων η κατάσταση επιβαρύνεται από το στρες;

Θα πρέπει να χωρίσουμε την ημέρα του σε τρία 8ωρα. Το ένα είναι το 8ωρο της εργασίας. Δεν μπορείς να απαγορεύσεις σε κάποιον να εργάζεται, επειδή έχει υπέρταση. Θα πρέπει, όμως, να εξιδανικεύσει, όσο το δυνατόν περισσότερο, τις συνθήκες εργασίας του. Θα πρέπει να μην υπάρχουν εργασιακές συγκρούσεις, ανταγωνισμός. Επίσης, δεν μπορείς να πεις σε έναν υπερτασικό να ανέβει σε μια σκαλωσιά και να σοβατίσει τον τρίτο όροφο. Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο, μάλιστα, όταν αυτός παίρνει χάπια για την πίεσή του, καθώς αυτά μπορούν να έχουν ως παρενέργεια μια υποτασική κατάσταση (στιγμιαίες).

Ο συνδυασμός αυτών των φαρμάκων με τις υψηλές θερμοκρασίες είναι εκρηκτικός, να υποθέσω;

Έτσι ακριβώς. Για το λόγο αυτό, αυτή την εποχή θα πρέπει σίγουρα να επισκεφθεί κανείς τον γιατρό του, για να κάνει μια αξιολόγηση της φαρμακευτικής αγωγής του, ενόψει του καλοκαιριού, της ζέστης και του καύσωνα. Συνήθως μειώνουμε τα φάρμακα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, καθώς παρατηρείται μια πτώση στην πίεση.

Πότε θα πρέπει να αναρωτηθεί κανείς αν η πίεσή του βρίσκεται σε φυσιολογικά επίπεδα;

Πάνω από 3-4 τυχαίες μετρήσεις, πάνω από το 14-9 θα πρέπει κανείς να το παρακολουθεί πιο επισταμένα.

Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν φυσιολογική πίεση, αλλά δεν έχουν φυσιολογικούς παλμούς. Τι γίνεται σε αυτές τις περιπτώσεις;

Εδώ έχουμε μια ταχυκαρδία από μια γνωστή αιτία ή νόσο γενική ή ειδική. Μπορεί η ταχυκαρδία του να είναι καρδιογενής, ιδιοπαθής, μπορεί να είναι μια διαλείπουσα αρρυθμία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με ανάλογα φάρμακα, τα οποία στοχεύουν περισσότερο στη μείωση των παλμών και λιγότερο στην αντιμετώπιση της πίεσης. Τέτοια φάρμακα είναι οι διάφοροι, εκλεκτικοί ή  μη εκλεκτικοί β-αναστολείς. Πρόκειται για αποτελεσματικά συνήθως  φάρμακα. Ας μην ξεχνάμε βέβαια και τις άλλες παθήσεις όπως ενδοκρινολογικές, καθώς ιδίως στις γυναίκες, η λήψη φαρμάκων για τον θυρεοειδή είναι το πρώτο πράγμα που δημιουργεί ταχυκαρδίες.

Ενδεχομένως και ένας λογαριασμός από την εφορία ή τη ΔΕΗ.

Και αυτό δημιουργεί ταχυκαρδία. Ευτυχώς, όμως, δεν έχει μεγάλη διάρκεια.

Έχετε δει και ακούσει πολλές καρδιές. Αντέχουν οι καρδιές των Ελλήνων;

Δεν ξέρω αν αντέχουν οι καρδιές των Ελλήνων. Ξέρω, όμως, ότι για να αποφύγεις τον κίνδυνο έχεις δύο επιλογές. Η πρώτη επιλογή είναι να πετάξεις το λογαριασμό στα σκουπίδια, χωρίς να τον ανοίξεις. Η δεύτερη επιλογή είναι αφού ανοίξεις το λογαριασμό, να τον πλασάρεις στη γυναίκα σου, αν είσαι άντρας. Θα αντιδράσει πιο ψύχραιμα.

Και αν η γυναίκα σου αντιδράσει με τον ίδιο τρόπο, και πετάξει το λογαριασμό στα σκουπίδια;

Νομίζω ότι αυτή είναι η πιο σωστή κίνηση, οπότε θα αποφύγουμε ταχυκαρδίες.

Έρχεται πολύς κόσμος στο γραφείο σας, εξαιτίας του στρες και της νέας κοινωνικής και οικονομικής πραγματικότητας;

Σε όλα τα ιατρεία πιστεύω ότι προσέρχεται περισσότερος κόσμος. Μάλιστα, πιστεύω ότι οι γιατροί γνωρίζουν, διότι πάσχουν και οι ίδιοι από τη συγκυρία. Ας μην ξεχνάμε πόσο κακοπληρωμένοι είναι οι γιατροί, κυρίως οι συνεργαζόμενοι με τους κρατικούς φορείς, με τον ΕΟΠΥΥ, ή διάφοροι συνάδελφοι που δουλεύουν σε ιδιωτικά νοσοκομεία. Αυτό δεν θα πρέπει να το ξεχνάμε. Ο κόσμος έρχεται, και πιστεύω ότι πλέον αντιμετωπίζεται με τη δέουσα προσοχή και συμπάθεια, από όλους τους συναδέλφους.

Υπάρχει διατροφή που θα μπορούσαν να ακολουθήσουν οι υπερτασικοί;

Μειωμένη ποσότητα αλατιού, ελαφρύ φαγητό, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου, άφθονο νερό και φρούτα. Θεωρώ ότι αυτά είναι το καλύτερο πράγμα που θα μπορούσαν να προσφέρουν στον εαυτό τους.

Και ήπια άσκηση;

Και ήπια άσκηση. Βέβαια, δεν μιλάμε για ήπια άσκηση κατά τη διάρκεια του καύσωνα. Μιλάμε για ήπια άσκηση σε μια μέση θερμοκρασία. Είναι το καλύτερο πράγμα που θα μπορούσε να προσφέρει κανείς στον εαυτό του.

Και μπάνιο στη θάλασσα είτε το πρωί είτε το απόγευμα;

Το καλύτερο μπάνιο είναι το απογευματινό. Θεωρώ ότι τότε υπάρχει λιγότερη έκθεση στον ήλιο, λιγότερα επεισόδια είτε είναι λιποθυμικά είτε αυτά προέρχονται από παρενέργειες των φαρμάκων και πτώσεις της πίεσης.

Όταν λέτε απόγευμα εννοείτε μετά τις 6;

Είναι μια πολύ καλή ιδέα. Διαφορετικά, το μπάνιο θα πρέπει να γίνεται πολύ πρωί. Σίγουρα, όμως, το μπάνιο θα πρέπει να αποφεύγεται μέσα στο μεσημέρι, καθώς τότε υπάρχει κατακόρυφη πτώση των ηλιακών ακτίνων.

Φυσικά σ’ όλα τα παραπάνω  γύρω από την υπέρταση ας μην ξεχνάμε το κάπνισμα. Το τσιγάρο είναι ο μόνος επιστημονικά πλέον αποδεδειγμένος φονιάς του ανθρώπου. Ενοχοποιείται για καρκίνους, καρδιοπάθειες , αγγειοπάθειες  και άλλα. Ένα μόνο τσιγάρο αρκεί για να σου αυξήσει έστω και για λίγα λεπτά (10 λεπτά) την καρδιακή συχνότητα και την αρτηριακή σου πίεση.