Ο Πούτιν σταματιέται, αλλά η Ουκρανία δεν μπορεί να σωθεί

 www.fox2magazine.net
Ο ρεβιζιονισμός της Ρωσίας μετά τον Ψυχρό Πόλεμο είναι σε πλήρη εξέλιξη. Ονομαστικά, όχι μόνο ως μια αντι-ΝΑΤΟ κίνηση, αλλά και ως μια αντι-ΕΕ. Ως εκ τούτου, η Μόσχα θα επιδιώξει να απομακρύνει από το έδαφος της Ουκρανίας αυτούς τους δύο οργανισμούς. Το Κρεμλίνο έχει ντε φάκτο κλείσει το πεδίο για διαπραγματεύσεις και αυτό σημαίνει ότι το Κίεβο θα γίνει μια αρένα μόνιμου χάους ή μέρος της άμεσης σφαίρας επιρροής του Κρεμλίνου. Και οι δύο καταλήξεις είναι ρωσικές παραλλαγές του «διαγράψτε το κράτος του Δνείπερου», αλλά η πρώτη από αυτές μπορεί να φρενάρει την εδραίωση της Ρωσία και να δώσει στις ανατολικές χώρες της ΕΕ τον χρόνο να προετοιμαστούν για τους επόμενους δύσκολους καιρούς.
Η Ρωσία του Πούτιν, όπως η Δημοκρατία της Βαϊμάρης
Την νύχτα της 7-8 Αυγούστου 2008 ο ρωσικός στρατός βάδισε ενάντια στη Γεωργία, στον λεγόμενο «πόλεμο των πέντε ημερών». Ήταν μια αντίδραση στις κλήσεις της αυτονομιστικής περιοχής της Νότιας Οσετίας, η οποία αντιτίθονταν στην προσπάθεια της πρωτεύοσας Τιφλίδας για να αποκαταστήσει τον έλεγχο πάνω από την επικράτειά της. Η εισβολή έκλεισε με την μόνιμη παρουσία «ρωσικών ειρηνευτικών δυνάμεων».
Το 2011 εκδόθηκε το βιβλίο «A Little War that Shook the World» (Ένας μικρός πόλεμος που συγκλόνισε τον κόσμο), από τον Αμερικανό διπλωμάτη Ron Asmus - παρεμπιπτόντως ο ίδιος ήταν ένας από τους εγκέφαλους της ανατολικής επέκτασης του ΝΑΤΟ μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ. Πρέπει να αναφερθεί σε αυτό το σημείο -πιθανόν ως το πρώτο δυτικό χρονικό, ότι έχει γίνει μια αναλυτική σύγκριση της Ρωσίας του Πούτιν με την Δημοκρατία της Βαϊμάρης. Ο Asmus πιστεύει ότι οι ρίζες της ρωσογεωργιανής σύγκρουσης πρέπει να αναζητηθούν στον ρωσικό ρεβιζιονισμό. Με άλλα λόγια μετά την πτώση της
ΕΣΣΔ (δηλαδή κατά τον Πούτιν «η μεγαλύτερη γεωπολιτική καταστροφή του εικοστού αιώνα») ακολούθησε η ρωσική απογοήτευση για το νέο σύστημα ασφαλείας στην Ευρώπη. Αυτή η απογοήτευση διήρκησε περισσότερο από δύο δεκαετίες, ακολούθησε η εισβολή στη Γεωργία, ο Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί της Γαλλίας, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεσολαβεί για μια βρώμικη για την γεωργιανή πλευρά κατάπαυση του πυρός και ακολουθεί η σύνοδος κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, η οποία στην πραγματικότητα ήταν απόρροια των επιταγών της πολιτικής του Πούτιν να συγκρατήσει το ΝΑΤΟ. Ο ρωσογεωργιανός πόλεμος ξεσκέπασε τις θεμελιώδεις αδυναμίες σε ζητήματα ασφάλειας της Ευρώπης.
Μάλλον για τους προφανείς ιστορικούς συλλογισμούς περί σύγκρισης με την «Βαϊμάρη», στους δυτικούς πολιτικούς κύκλους αυτή η ιδέα δεν ήταν δημοφιλής. Το επεσήμανε σε συνεντεύξεις Τύπου ο Γεωργιανός Πρόεδρος Μιχαήλ Σαακασβίλι, αλλά μέχρι την προσάρτηση της Κριμαίας και τη ρωσική επιχείρηση στην ανατολική Ουκρανία, κανείς δεν ήθελε να τον ακούσει ξανά. Ο Asmus ίσως έχει δίκιο, και η συγγραφή του ίσως να μην είναι μόνο ένα φτηνό ρητορικό τέχνασμα.
Εξέλιξη του δόγματος Πούτιν: Περιορισμός του ΝΑΤΟ
Αναλύοντας το ρεβιζιονιστικό κίνητρο της Μόσχα που σκιαγράφησε ο συγγραφέας του «Ένας μικρός πόλεμος ... » μπορούμε να καταλήξουμε σε δυσάρεστα συμπεράσματα στο πλαίσιο της τρέχουσας σύγκρουσης στην Ουκρανία και στις διαπραγματεύσεις που λαμβάνουν χώρα με τις κύριες χώρες της Δύσης στην βάση του κανόνα «win-win» (και οι δύο πλευρές θα πρέπει να έχουν την ευκαιρία να επηρεάσουν την κατάληξη των συνομιλιών ως επιτυχίες τους). Με άλλα λόγια, για να υπάρξει αποκλιμάκωση των γεγονότων που λαμβάνουν χώρα στο Δνείπερο η Δύση θα πρέπει κάτι να προσφέρει στη Ρωσία. Στο πλαίσιο αυτής της συλλογιστικής, για παράδειγμα, το Βερολίνο θα πιέσει ενεργά τη Δύση για να δεχθεί την προσάρτηση της Κριμαίας και να μπλοκάρει την επέκταση του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά. Σε αντάλλαγμα, η Μόσχα θα αποσύρει την υποστήριξή της στο κίνημα απόσχισης στην ανατολική Ουκρανία και θα επιτρέψει την εντατικοποίηση των εμπορικών σχέσεων της Ουκρανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αν αναλύσουμε όμως τις περιγραφόμενες αιτίες του Asmus για το ρωσικό ρεβιζιονισμό θα καταλήξουμε πολύ γρήγορα στο συμπέρασμα ότι το Κρεμλίνο δεν θα συμφωνήσει με αυτές τις ρυθμίσεις. Επειδή όλα αυτά θα ήταν συμβατά με το δόγμα Πούτιν του περιορισμού του ΝΑΤΟ στην μορφή του προ του 2008. Εν τω μεταξύ, έχουμε γίνει μάρτυρες της μεταμόρφωσης αυτού του δόγματος. Η Σύνοδος Κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στο Βίλνιους έδειξε ότι η Ρωσία ήταν απρόθυμη, όχι μόνο να δεχτεί την επέκταση του ΝΑΤΟ, αλλά και την «επέκταση» της ΕΕ προς τα ανατολικά. Το κίνημα στη Μαϊντάν του Κιέβου υπογράμμισε τώρα με κατηγορηματικό τρόπο στην ρωσική ελίτ την απειλή που μπορεί να προκύψει από την «ήπια δύναμη».
Ρωσική σφαίρα επιρροής
Ο «ρεβιζιονισμός της Βαϊμάρης» οδήγησε το Κρεμλίνο να θέσει στην Δύση την προϋπόθεση της αποδοχής της ύπαρξης μιας άμεσης σφαίρας επιρροής της Ρωσίας, η οποία θα την ανακουφίσει από την αίσθηση της αδικίας που προέκυψε μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Η ίδια η σφαίρα επιρροής είναι η επιθυμία του Πούτιν και της ρωσικής ελίτ, η οποία αντανακλάται πλέον στον πόλεμο στην Ουκρανία, ο οποίος τα τελευταία χρόνια διεξήχθη αρχικά με διπλωματικές μεθόδους. Το κλειδί σε αυτό το πλαίσιο, είναι η χρονιά του 2010, όταν υπήρξε η περίφημη σύνοδος κορυφής στη Ντεβίλ με τον Ρώσο Πρόεδρο Μεντβέντεφ, τον Γάλλο Πρόεδρο Σαρκοζί και την Γερμανίδα Καγκελάριο Μέρκελ. Ο Πούτιν έθεσε το ζήτημα της ανάγκης για ένα νέο σύστημα ασφάλειας στην Ευρώπη, χωρίς τη συμμετοχή του ΝΑΤΟ και μιας «ζώνης προνομιακών συμφερόντων» για μια σειρά από χώρες. Κατά το ίδιο έτος γεννήθηκε η Τελωνειακή Ένωση του Καζακστάν, της Λευκορωσίας και τη Ρωσίας, η οποία στο κατώφλι της τρίτης προεδρικής θητείας του Βλαντιμίρ Πούτιν είχε μετατραπεί σε ένα γεωπολιτικό σχέδιο που καλείται έκτοτε ως «Ευρασιατική Ένωση». Αυτές οι πρωτοβουλίες χαρακτηρίζονται από τα ίδια στοιχεία, όπως είναι κινήσεις αντι-ΝΑΤΟ και αναβάλουν τη συνεργασία με την ΕΕ, με βάση τη δημιουργία της δικής τους ανάλογης εμπορική δομής, που υπήρχε στην πρώην ΕΣΣΔ. Η Σύνοδος Κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στο Βίλνιους έχει εμπεδώσει αυτά τα σχέδια. Για την Ρωσία αποδείχθηκε ότι η ΕΕ είναι σαν την απειλή του ΝΑΤΟ, προς τα συμφέροντα του Κρεμλίνου (η αίσθηση επιτείνεται για την Μόσχα μετά τις κυρώσεις που επιβάλλονται από την ΕΕ μετά την καταστροφή του Μαλαισιανού Boeing).
Χάος ή ένα νέο Σιδηρούν Παραπέτασμα;
Έτσι, μπορούμε να δούμε πολύ καθαρά ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα είναι πολύ δύσκολο να επιλυθεί μέσω διαπραγματεύσεων. Η Μόσχα προτίθεται να απωθήσει πέρα από Δνείπερο, όχι μόνο το ΝΑΤΟ, αλλά και την ΕΕ. Σε αυτή τη μετάλλαξη των στόχων, το αποτέλεσμα για την επίτευξη μιας «win-win» κατάληξης είναι αδύνατο. Ως αποτέλεσμα, αντιμετωπίζουμε δύο επιλογές - πιθανές εξελίξεις. Η πρώτη επιλογή είναι να μετατραπεί η Ουκρανία σε ένα πεδίο μόνιμου χάος. Αυτό θα ήταν ένα κλασικός πόλεμος μέσω αντιπροσώπων χωρίς ανοικτή αντιπαράθεση μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας. Η δεύτερη παραλλαγή είναι μια νέα έκδοση του Σιδηρούν Παραπετάσματος, όπως οι Ρώσοι αναλυτές για χρόνια έχουν οριοθετήσει τη γραμμή του Πσκόβ και Μινσκ-Λβίβ και νοτιότερα προς την Οδησσό. Και τα δύο σενάρια ντε φάκτο καταργούν το κράτος του Δνείπερου, αλλά το πρώτο από αυτά μπορεί να σταματήσει την εδραίωση της Ρωσίας, σύμφωνα με το «σύστημα της Βαϊμάρης» (η Δημοκρατία της Βαϊμάρης είχε μετατραπεί σε Τρίτο Ράιχ). Πάνω απ 'όλα, όμως, οι ανατολικές κυρίως χώρες της ΕΕ θα βρουν τον χρόνο για να προετοιμαστούν για τους επόμενους δύσκολους καιρούς.